IFRS چیست؟ کاربرد و اهمیت استانداردهای گزارشگری مالی

پس از پیشرفته و بین المللی شدن شرکت‌های بزرگ، باید یکسری قوانین و استانداردها مطابق با قوانین کشورها تنظیم و تدوین می‌شد. به عبارت دیگر باید استانداردهایی، روی کار می‌آمدند که یک زبان مشترک میان رویدادهای مالی داخلی و خارجی بودند. کمیته هیئت استانداردهای بین المللی، استانداردهای بین المللی IFRS را تدوین کرد. IFRS چیست؟

این استاندارد، یکی از مهم‌ترین استانداردهای جهانی می‌باشد که سال‌هاست در اکثر کشورها به خصوص ایران، مورد استفاده قرار گرفته است. ما قصد داریم در ادامه مقاله شرح دهیم که IFRS چیست و چه کاربردی دارد. علاوه بر آن استانداردهای گزارشگری مالی، دارای اهمیت و ضروریاتی می‌باشد که به تمام نکات آن اشاره خواهیم نمود.

استاندارد IFRS چیست؟

حال در پاسخ به سوال IFRS چیست باید گفت طبیعتا تا کنون بارها در کسب و کار و تجارت خود این واژه را شنیده‌اید، اما ممکن است که ندانید چه تعاریفی را به دنبال دارد و حروف مخفف شده‌ی آن به چه معنا هستند، بگذارید در ادامه به طور کامل آن را شرح دهیم.

IFRS مخفف واژه‌ی International Financial Reporting Standard می‌باشد که اغلب آن را به معنای گزارشگری بین المللی می‌دانند. اما برگردیم به سوال خودمان که IFRS چیست و چه مفهومی دارد؟

IFRS مجموعه‌ای از استانداردهای حسابداری است، که توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین المللی IASB تدوین شده‌اند. لازم شد که بگوییم IASB چیست؟

دانستن این مفهوم بسیار مهم می‌باشد، زیرا از طریق آن می‌توانید استانداردهای گزارشگری مالی را بشناسید و کاربرد آن را به راحتی شناسایی کنید. IASB یک هیئت مستقل و نهادی خصوصی برای تنظیم استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی است. این هیئت تحت بنیاد IFRS، استانداردها را تدوین و تصویب می‌‌نماید.

استاندارد IFRS

مفهوم‌گیری از استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی چیست؟

تا آنجایی که می‌دانیم گزارشگری مالی به معنا و مفهوم صورت‌های مالی است که اطلاعات و داده‌های یک دوره‌ی خاص و مشخص شده‌ای را از عملیات و عملکرد شرکت ارائه می‌‎دهد. همچنین نسبت به جریان‌های نقدی دوره مالی آتی، پیش‌بینی‌هایی را اعمال می‌کند.

البته لازم به ذکر است که بدانید استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، به عنوان یکی از سازوکارهای مالی، عملکرد بازار سرمایه را بهبود می‌بخشد. تمامی این اقدامات و انتقال اطلاعات استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی، براساس استانداردهایی می‌باشد که توسط هیئت مستقل و خصوصی تدوین شده‌ است.

اهداف استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی (IFRS)

حالا که دانستیم IFRS چیست و چه کاربردی دارد بهتر است با اهداف آن نیز آشنا شویم. بنیاد استاندارد گزارشگری مالی بین المللی از سال 2001 تا کنون، 4 هدف را دنبال می‌کند و توانسته در مسیر درست اهداف قدم بردارد. اهداف استاندارد گزارشگری مالی بین المللی عبارتند از:

1. ایجاد صورت‌های مالی با ویژگی‌های کیفیت بالا، قابل فهم، قابل اجرا، قابل پذیرش و… از طرف هیئت تدوین استانداردها
2. بهبود بخشیدن و به کار گیری دقیق استانداردهای یاد شده
3. آگاهی از نیازهای گزارشگری مالی اقتصادهای نوظهور و سازمان‌های کوچک و متوسط
4. همگرا نمودن استانداردهای حسابداری ملی و IFRS به اتخاذ راه‌حل‌های باکیفیت

مزایای IFRS

استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی علاوه بر کاربردها و اهدافی که دنبال می‌کند، استفاده از آن دارای یکسری مزایایی می‌باشد که نصیب شرکت‌های استفاده کننده می‌گردد. از جمله مزایای IFRS عبارتند از:

• شفافیت مالی: این مزیت باعث می‌شود؛ صورت‌های مالی باکیفیت و قابل اعتمادتری را گزارش دهند.
• آسان‌سازی حسابرسی و کمک به پاسخگویی بین المللی
• افزایش مشارکت اقتصادی در بازارهای جهانی با ایجاد و توسعه یک زبان حسابداری مشترک قابل اعتماد

اهمیت استفاده از استانداردهای بین المللی

یکی از مزایایی که IFRS از آن برخوردار است و نقش بسیار پررنگ و با اهمیتی در استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی دارد، فراهم سازی زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رونق بخشی از بورس است.

بانک مرکزی در این مورد تاکید دارد که استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی رعایت شود، زیرا اهمیت استفاده از استانداردهای بین المللی را در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رونق بورس بسیار تاثیرگذار است.

کاربرد استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (ifrs)

در کتاب استانداردهای بین‌المللی حسابداری، ذکر شده است که استانداردهای گزارشگری مالی در حسابداری کاربردهایی دارند که درک و فهم آن‌ها، بسیار آسان است. البته استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی به گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند که باعث یکسان‌سازی روش‌ها و رویه‌های حسابداری می‌شود.

از دیگر کاربردهای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی که در کتاب استانداردهای بین‌المللی حسابداری نیز آورده شده است، می‌توان به موارد ذکر شده در تصویر زیر اشاره کرد:

3 مورد از کاربردهای مهم استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی

استانداردهای بین المللی حسابداری

همانطور که گفتیم حسابداری 16 استاندارد بین المللی گزارشگری مالی را تا به امروز تصویب کرده است، اما با اضافه کردن 41 استاندارد توسط حسابداری بین المللی، استانداردهای تصویب شده به 57 استاندارد رسیده است.

برای دانلود استانداردهای بین المللی می‌توانید به سامانه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی مراجعه کنید. راه دیگر دانلود استانداردهای بین المللی مراجعه به سامانه حسابرسی است.

لیست استانداردهای بین المللی حسابداری

در پاسخ سوال IFRS چیست گفتیم که استانداردهای بین المللی پس از جهانی شدن تجارت و بین المللی شدن شرکت‌ها به وجود آمدند و سپس سازمان حسابرسی ایران، تحت نظارت بنیاد استانداردهای بین‌المللی حسابداری، به ترجمه استانداردهای بین المللی حسابداری پرداخت و لیستی از استانداردها را منتشر نمود.

هدف از ترجمه استانداردها، سهولت استفاده از آن‌ها توسط شرکت‌ها می‌باشد. لیست منتشر شده استانداردهای سازمان حسابرسی:

تفاوت استانداردهای حسابداری با IFRS

در مقاله استانداردهای بین‌المللی حسابداری، توضیحاتی در مورد تفاوت استانداردهای حسابداری با IFRS بیان شده است. البته ناگفته نماند که در مقاله استانداردهای بین المللی حسابداری بیان شده است که کاربرد مفاهیم نظری گزارشگری مالی، میان این دو استاندارد کاملا مشابه می‌باشد و تفاوت‌های بسیار جزئی دارند. این تفاوت‌ها عبارتند از:

1. بخش‌های موجود در صورت‌های مالی
2. در تعداد صورت‌های مالی ارائه شده

در صورتی که علاقمند هستید حسابداری را به صورت جامع و ویژه بازار کار آموزش ببینید، می‌توانید از دوره های حسابداری فرداد که به صورت کاملا رایگان برگزار می‌شوند، استفاده کنید.

تفاوت بین استانداردهای حسابداری ایران و IFRS

استانداردهای حسابداری ایران و استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی کاملا مشابه هم هستند، تنها در چند مورد بسیار جزئی تفاوت دارند که باید با دقت و ظرافت، مورد بررسی قرار بگیرند.

به طور مثال هر دو استاندارد در مبحث حقوق و دستمزد کاملا مشابه هم عمل می‌کنند و تفاوتشان در نحوه ارائه صورت‌های مالی و صورت وضعیت مالی است. به عنوان مثال:

1. در حسابداری IFRS اقلام غیرجاری در ابتدای دوره مالی گزارش می‌شود اما در استانداردهای ایران ابتدا اقلام جاری و سپس اقلام غیرجاری
2. روش طبقه‌بندی بدهی جاری و غیرجاری در هر دو استاندارد متفاوت است.
3. استاندارد ایران برای محاسبه و اندازه‌گیری کاهش ارزش، باید ابتدا ارزش دفتری و سپس مبلغ بازیافتنی را بررسی کند اما در IFRS، مبلغ دفتری با ارزش فعلی جریانات نقدی مقایسه می‌شود.

تفاوت IFRS با GAAP

GAAP به مجموعه‌ای از استانداردها گفته می‌شود، که چند سال اخیر در کشورهای صنعتی، مورد استفاده قرار گرفته و گفته شده است که یک سیستم مبتنی بر قانون است.

از این سیستم در ایالت متحده آمریکا استفاده می‌شود اما در مقابل GAAP، استاندارد IFRS وجود دارد که یک سیستم مبتنی بر استانداردها است که از این سیستم، در سطح بین المللی استفاده می‌شود.

تفاوت های IFRS با GAAP

GAAP دارای استانداردهای مخصوص به خود می‌باشد. ایالت متحده آمریکا قوانین حسابداری را دسته بندی نموده که به آن‌ها اصول پذیرفته شده حسابداری (Generally Accepted Accounting Principles) گفته می‌شود.
اولین دسته های استانداردهای حسابداری توسط موسسه حسابداران رسمی خبره توسعه یافته و همچنین مدیریت و اعمال شده است. این استانداردها باعث معتبر سازی صورت های مالی می‌شوند که باعث می‌شود طبق این اطلاعات دقیق و سازگار، تصمیمات اقتصادی زیادی ارائه شوند.

تفاوت استاندارد IFRS با IAS

مجموعه ای واحد از استانداردهای حسابداری مرتبط با تمام جنبه‌های مالی یک سازمان مثل درآمد، هزینه‌ها، دارایی‌ها، حقوق صاحبان سهام و بدهی‌ها را استانداردهای بین المللی حسابداری (IAS) تشکیل می‌دهند.

در واقع از این استاندارد برای ایجاد صورت های مالی تلفیقی استفاده می‌شوند. اگر می‌خواهید تهیه صورت مالی تلفیقی را آموزش ببینید به مقاله سود تلفیقی چیست مراجعه نمایید.

از جمله صورت‌های مالی تلفیقی عبارتند از:

• ترازنامه
• صورت سود
• بیانیه تغییرات وضعیت مالی
• صورت‌های مالی جریان
• یادداشت‌های توضیحی

Ifrs در اکثر مواقع با استانداردهای بین‌المللی حسابداری IAS اشتباه گرفته می‌شود، اما باید بدانید که IAS استانداردهای قدیمی حسابداری هستند که در سال 1973 توسط هیئت استانداردهای بین المللی تصویب شدند. اما تا زمانی مورد استفاده قرار ‌گرفتند که IFRS به وجود آمد.

تفاوت این دو استاندارد، در تعداد استانداردهای تصویب شده است. استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 17 استاندارد و استانداردهای بین‌المللی حسابداری 41 استاندارد را تصویب کرده است. به خاطر تعداد استانداردهای تصویب شده، IFRS بر IAS مقدم‌تر است.

IFRS چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟

IFRS نیز محدود به موضوعاتی می‌باشد که استانداردهای خود را متناسب با همان موضوعات مطرح نموده است. استاندارهای بین المللی گزارشگری مالی IFRS شامل موضوعاتی از قبیل موارد ذکر شده در تصویر می‌باشد:

4 موضوع استاندارهای بین المللی گزارشگری مالی

صورت وضعیت مالی

اولین موضوع IFRS صورت وضعیت مالی یا همان ترازنامه می‌باشد. صورت وضعیت مالی، گزارشی از تمام دارایی‌ها و بدهی‌ها و سرمایه یک واحد تجاری را در یک تاریخ مشخص شده آماده و ارائه می‌دهد.
برای آموزش تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی، می‌توانید از مقاله تحلیل مالی چیست استفاده نمایید. صورت وضعیت مالی معمولا به دو حالت گزارش می‌شود.

• حساب
• گزارشی

برای درک کامل و جامع از صورت وضعیت مالی قصد داریم محتواهای درج شده در صورت وضعیت مالی را بیان کنیم. که شامل موارد زیر است:

• عنوان
• نام واحد اقتصادی
• نام گزارش
• تاریخ گزارش

صورت سود و زیان جامع

یکی دیگر از انواع صورت‌های مالی، صورت سود و زیان جامع است که یک تعریف جامع برای آن بیان شده است. صورت سود و زیان جامع، خلاصه ارائه صورت سود و زیان است.
در صورت سود و زیان، تمامی هزینه‌ها و درآمدهای تحقق یافته و تحقق نیافته یک شرکت، گزارش می‌شود. پس از بررسی سود و زیان خالص یک شرکت در ابتدای صورت سود و زیان جامع درج می‌شود.

صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام

کاری که حسابداران باید پس از تغییرات صورت مالی انجام بدهند، تبدیل صورت گردش حساب سود و زیان انباشته، به صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام (سرمایه) است. هدف از ارائه این صورت مالی شفاف سازی تغییرات صورت گرفته حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

به بیان دیگر جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مربوط به تغییرات صورت گرفته حقوق صاحبان سهام، استفاده از اطلاعات را افزایش می‌دهد. در صورتی که علاقمند به کسب اطلاعات در مورد حقوق وزارت کار هستید به صفحه حقوق اداره کار مراجعه نمایید.

صورت جریان نقدینگی

آخرین موضوع IFRS، صورت جریان نقدینگی است. صورت جریان نقدینگی، مقدار وجه نقد جابه‌جا شده در یک سازمان را به نمایش می‌گذارد و به طور کلی صورت جریان نقدینگی برای مشاهده کردن جریان‌های ورودی و خروجی وجه نقد یک سازمان تهیه و تنظیم می‌گردد. 3 بخش مهم و کلی صورت مالی عبارتنداز:

1. فعالیت عملیاتی
2. فعالیت سرمایه‌گذاری
3. فعالیت مالی

نکات مهم استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (ifrs)

تا اینجای مقاله مفهوم ifrs چیست را متوجه شده‌اید و با اهمیت آن آشنا شده‌اید. حال می‌خواهیم در این بخش از مقاله چند نکته مهم در این زمینه را با شما به اشتراک گذاشته‌ایم.

از IFRS در چه کشورهایی استفاده می‌شود؟

استانداردهای IFRS چیست و در چه کشورهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ به خوبی می‌دانیم که استانداردهای IFRS در شرکت‌های دولتی و در 160 کشور جهان، استفاده می‌شود. کشورهایی که از استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی استفاده می‌کنند شامل: اروپا، کانادا، روسیه، کره جنوبی و آفریقای جنوبی است.

ویژگی‌های یک نرم‌افزار مالی برای IFRS

نرم افزار حسابداری مالی را برای هر رویدادی که قرار است استفاده کنند باید ویژگی‌ها و خصوصیات خودشان را با آن شرایط و محیط سازگار کنند.

در خصوص نرم افزار مالی برای IFRS باید گفت که اگر یک نرم افزار حسابداری ابری یا تحت ویندوز بتواند ثبت‌های حسابداری را بر مبنای استاندارد داخلی و بین المللی انجام دهد، می‌تواند برای حسابداران داخلی بسیار مفید و سودمند باشد. برای اطلاع از قیمت خصوصیات و ویژگی‌های یک نرم افزار مالی برای IFRS در تصویر زیر آمده است:

خصوصیات و ویژگی‌های یک نرم افزار مالی برای IFRS

شیوه‌ی اجرای IFRS در ایران

تا اینجا با مفهوم IFRS چیست آشنا شدید حال به نظر شما شیوه‌ی اجرای آن در ایران چگونه است. ایران با توجه به بازار سرمایه و بورس، از سال 1395 استفاده از استانداردهای بین المللی را آغاز نموده است. البته باید بدانید که برای تبدیل استانداردهای داخلی به خارجی شرکت‌ها و سازمان‌ها، باید دارای دو توانمندی باشند:

1. دارا بودن تخصص لازم کارشناسان سازمان در جهت تغییرات میان دو استاندارد
2. برخورداری از ابزاری توانمند جهت ترجمه اطلاعات مالی به IFRS

استانداردهای اجباری IFRS

استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی، دیدگاه متفاوت و گسترده‌ای از مسائل حسابداری را پوشش می‌دهد. این پوشش‌ها یک جنبه و دید از قبل تعیین شده‌ای از روش‌های تجاری را شامل می‌شود. IFRS در این موارد قوانینی را تحت عنوان استانداردهای اجباری تدوین نموده است که شامل موارد زیر است:

IFRS 1: اتخاذ استانداردهای بین المللی

IFRS 2: پرداخت مبتنی بر سهام

IFRS 3: ادغام شرکت‌های تجاری

IFRS 4: دارایی غیرجاری موجود برای فروش و عملیات قطع تولید (ماهیت فروش در حسابداری چیست؟)

ترجمه استانداردهای IFRS

پس از استفاده از استانداردهای بین المللی، سازمان حسابرسی، برای سهولت استفاده حسابداران از استانداردها آن‌ها را ترجمه نمود. به بیان دیگر اصول اولیه استانداردهای داخلی و IFRS یکسان است و به همین خاطر ترجمه استانداردهای بین المللی، به طور کامل و دقیق انجام شده است.

شرکت‌های بین المللی برای مشاهده استانداردهای بین المللی گزارشگری می‌توانند به سایت سازمان حسابرسی وارد شوند و بخش خدمات استانداردها را برای آن‌ها نمایش می‌دهد.

نتیجه گیری

IFRS مجموعه‌ای از استانداردهای حسابداری است، که توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین المللی IASB تدوین شده‌اند. IASB یک هیئت مستقل و نهادی خصوصی برای تنظیم استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی است. این هیئت تحت بنیاد IFRS، استانداردها را تدوین و تصویب می‌‌نماید.

گزارشگری مالی به معنا و مفهوم صورت‌های مالی است، که اطلاعات و داده‌های یک دوره‌ی خاص و مشخص شده‌ای را از عملیات و عملکرد شرکت ارائه می‌دهد. همچنین نسبت به جریان‌های نقدی دوره مالی آتی، پیش‌بینی‌هایی را اعمال می‌کند. امیدواریم مطالب ذکر شده برای شما مفید و کاربردی بوده باشد.