بیمه از مهمترین پس اندازهای هر فرد میباشد. در همین راستا سازمان تامین اجتماعی برای حمایت از کارگران، شاغلین در شرکتهای دولتی و خصوصی و… را تحت پوشش بیمه قرار داده است. علاوه بر اینها برای صاحبان حرف و مشاغل آزاد نیز بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد ایجاد شده است.
در این مقاله نسبت به ارائه توضیحات در رابطه با بیمه حرف و مشاغل آزاد، نرخهای پرداخت حق بیمه مشاغل آزاد، شرایط بازنشستگی بیمه حرف و مشاغل آزاد، فرق بیمه مشاغل آزاد با اختیاری، مراحل ثبت نام بیمه حرف و مشاغل آزاد و … اقدام شده است.
بیمه گذاران
کارشناسان بیمه
اقدام کنندگان برای دریافت بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
صاحبان حرف و مشاغل آزاد
هرچند امروزه مشاغل مختلفی به وجود آمده و افراد در مشاغل دولتی، خصوصی و … مشغول به فعالیت هستند، اما در زمانهای گذشته بیشتر مشاغل موجود در دنیا مشاغل آزاد بودند.
در این مشاغل افراد با تکیه بر سرمایه شخصی اقدام به سرمایه گذاری میکردند. با توجه به اینکه بسیاری از افراد هنوز به مشاغل آزاد علاقهمند هستند، در خصوص آشنایی بیشتر با بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد در ادامه همراه ما باشید.
صاحبان حرف و مشاغل آزاد به چه افرادی گفته میشود؟
صاحبان حرف چه کسانی هستند؟ در جامعه افرادی وجود دارند که یا با داشتن کارگر و یا خود به تنهایی با توجه به مجوز اشتغال صادر شده از طرف مراجع ذیصلاح اقدام به فعالیت میکنند. چنین افرادی را صاحبان حرف و مشاغل آزاد میگویند.
همچنین این افراد از بیمه تامین اجتماعی که در شرکتهای دولتی و خصوصی برای کارگران و کارمندان وجود دارد استفاده نمیکنند.
صاحبان حرف و مشاغل آزاد در صورتی که بخواهند از خدمات درمانی بیمه تامین اجتماعی، خدمات مربوط به بازنشستگی و … بهرهمند شوند باید مطابق دستورالعملهای ابلاغی سازمان تامین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن خود و پرداخت حق بیمه تحت عنوان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد اقدام نمایند.
بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (Insurance for business owners and freelancers) از جمله بیمههای خاص سازمان تامین اجتماعی است. همانطور که از نام آن نیز پیداست، این بیمه به گونهای طراحی شده که مناسب صاحبان حرف و مشاغل آزاد میباشد.
در واقع میتوان گفت در سازمان تامین اجتماعی دو نوع بیمه وجود دارد. یک نوع آن بیمه اجباری کارگران شاغل در کارگاهها و شرکتهای خصوصی و دولتی است. در این نوع از بیمه طبق قانون کار، کافرما باید نسبت به بیمه کردن افراد شاغل اقدام نماید. بیشتر افراد با این نوع بیمه آشنایی دارند.
نوع دوم بیمه که با نام بیمه حرف و مشاغل آزاد شناخته میشود، برای افرادیست که به مشاغل آزاد اشتغال دارند.
هر چند شرایط بیمهای افراد تحت پوشش این نوع بیمه در خصوص بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت همانند سایر افراد بیمه اجباری میباشد، اما در رابطه با بخش درمان متفاوت از بیمه اجباری است.
سازمانها برای آماده سازی لیست بیمه از طریق برنامه حسابداری خود محاسبه حقوق پرسنل را انجام می دهند. سپس از بخش مربوطه در حسابداری ابری دیسکت بیمه را جهت ارسال به سازمان تامین اجتماعی آماده میکنند.
مشمولین بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
مطابق قانون تامین اجتماعی کلیه رانندگان درون شهری (اعم از تاکسی، وانت بار و …)، کارفرمایان و خویش فرمایان کلیه فعالیتهای مشمول تأمین اجتماعی، بنایان، پیمانکاران، سهامداران شرکت های سهامی خاص به شرط اشتغال و عدم دریافت مزد، ورزشکاران، حقالعملکاران و سایر افرادی که در قانون مشخص شده مشمول بیمه حرف و مشاغل آزاد هستند.
مزایای بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
صاحبان حرف و مشاغل آزاد با داشتن بیمه حرف و مشاغل آزاد میتوانند از خدمات مختلفی از جمله مستمری بازنشستگی، حقوق از کارافتادگی و بیمه فوت استفاده کنند.
همچنین قابل ذکر است که در صورت فوت فرد بیمه شدگان حرف و مشاغل، خانواده آن شخص میتوانند از حقوق شخص بیمه شده استفاده نمایند.
شرایط بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی
افراد برای اینکه از مزیتهای بیمه تامین اجتماعی استفاده نمایند باید دارای شرایطی باشند تا تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار بگیرند.
شاغلین در بخشهای دولتی، خصوصی و … به عنوان کارگر یا کارمند به اجبار تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و یا سایر بیمههای موجود قرار میگیرند.
اما در این میان صاحبان حرف و مشاغل آزاد باید به استناد مجوز اشتغال صادره از مراجع ذیصلاح، به تنهایی یا با داشتن کارگر به حرفه یا شغلی مشغول به کار باشند.
همچنین مشمول مقررات حمایتی خاصی نباشند تا مشمول بیمه حرف و مشاغل آزاد شوند. در ادامه شرایط بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد شرح داده شده است.
شرایط سنی متقاضیان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در رابطه با شرایط سنی متقاضیان بیمه حرف و مشاغل آزاد طبق مقررات حداقل سن متقاضیان باید برابر 18 سال و حداکثر برابر 50 سال برای مردان و زنان است.
اگر فردی بالای 50 سال باشد، باید مازاد سنی مقرر، دارای سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان تامین اجتماعی باشد.
مدارک لازم برای بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در صورتی که شخصی بخواهد با داشتن مستندات و مطابق مقررات اقدام به پرداخت حق بیمه حرف و مشاغل آزاد نماید، مدارک لازم جهت مراجعه به شعبه تامین اجتماعی مد نظر به شرح زیر میباشد:
- اصل و کپی شناسنامه متقاضی و افراد تحت تکفل
- اصل و کپی کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل
- سه قطعه عکس ۴*٣
- تصویر مستندات شغلی متقاضی (این گزینه در صورتی نیاز هست که اشتغال به کار متقاضی مستلزم دارا بودن پروانه یا مجوز اشتغال باشد).
نرخهای پرداخت حق بیمه
بسیاری از کارگران از نحوه پرداخت حق بیمه و نرخ پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی آگاهی لازم را دارند.
همانطور که میدانید نرخ حق بیمه تامین اجتماعی در هر سال متفاوت بوده و مطابق قانون نرخ های پرداخت حق بیمه بر اساس بن کارگری، حق مسکن و تعداد روز های کارکرد کارگر تعیین میشود.
مبلغ حق بیمه مشاغل آزاد در سال 1403 چقدر است؟
مبلغ حق بیمه حرف و مشاغل آزاد در سال 1403 براساس دستمزدی که پرداخت میشود، تعیین میگردد.
هرچه دستمزد پرداختی بیشتر باشد، مبلغ حق بیمه بیشتر میگردد. به طور کلی حداقل دستمزد روزانه مبنای پرداخت حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار میگیرد.
با تغییر دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه مشاغل آزاد، مبلغ پرداخت حق بیمه نیز تغییر میکند. مبلغ حداقل حق بیمه مشاغل آزاد در سال 1403 براساس مبلغ مصوب شورای عالی کار به شرح زیر میباشد:
ماههای ۳۰ روزه | ماههای 31 روزه | |
حق بیمه ۱۲درصد (بازنشستگی) | 8,599,420 ریال | 8,886,068 ریال |
حق بیمه ۱۴درصد (بازنشستگی و فوت) | 10,032,657 ریال | 10,367,079 ریال |
حق بیمه ۱۸درصد (بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی) | 12,899,131 ریال | 13,329,102 ریال |
نحوه پرداخت بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد
اشخاص بیمه شده مشاغل آزاد جهت پرداخت بیمه، همانند کارگرانی که توسط کارفرما بیمه شدهاند، باید حق بیمه خود را به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز نمایند.
برای پرداخت اینترنتی حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد ابتدا باید به سایت سازمان تامین اجتماعی به آدرس https://tamin.ir مراجعه شود. بعد از ورود به سایت و در قسمت مربوطه باید نسبت به ثبت نام و ایجاد نام کاربری اقدام شود.
بعد از ورود به پنل کاربری از سربرگ عملیات باید درخواست برگ پرداخت انتخاب شود تا به صفحه مربوط به واریز بیمه مشاغل آزاد وارد گردد. در نهایت ضمن تکمیل فرم نسبت به ثبت درخواست و زدن کلید مرحله بعد اقدام شود.
اگر صحت اطلاعات توسط مسئول مربوطه تایید شود، بعد از صدور برگه پرداخت، حق بیمه قابل واریز خواهد بود.
شرایط بازنشستگی بیمه حرف و مشاغل آزاد
بیمه حرف و مشاغل آزاد نیز مانند سایر بیمههای شناخته شده تامین اجتماعی دارای شرایط بازنشستگی است. این افراد با رسیدن به سن مشخص یا با پرداخت حق بیمه به تعداد سالهای مشخص که در مطالب قبل به آنها اشاره شد، میتوانند نسبت به تقاضای بازنشستگی اقدام نمایند.
- صاحبان حرف و مشاغل آزاد با پرداخت بیمه با نرخ 14 درصد، مشمول بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی خواهند بود. در این حالت 12 درصد سهم بیمه شده و 2 درصد سهم دولت است.
- صاحبان حرف و مشاغل آزاد با پرداخت بیمه با نرخ 16 درصد، مشمول بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی خواهند بود. در این حالت 14 درصد سهم بیمه شده و 2 درصد سهم دولت هست.
- صاحبان حرف و مشاغل آزاد با پرداخت بیمه با نرخ 20 درصد، مشمول بیمه بازنشستگی، از کار افتادگی و فوت خواهند بود. در این حالت 18 درصد سهم بیمه شده و 2 درصد سهم دولت است.
بهترین بیمه برای مشاغل آزاد که کاملترین سطح پوششی از جمله بازنشستگی، فوت و از کار افتادگی را دارد، حق بیمه 18 درصدی است.
شرایط بازنشستگی بیمه حرف و مشاغل آزاد از نظر سنی
شرایط بازنشستگی بیمه حرف و مشاغل آزاد از نظر سنی به شرح زیر میباشد:
- مردان به سن 60 سال و زنان به سن 55 سال تمام برسند و دارای حداقل سابقه پرداخت حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد باشند، میتوانند تقاضای بازنشستگی نمایند.
- در صورتی که شخصی سابقه 30 سال پرداخت حق بیمه را داشته باشد، مردان در سن 55 سالگی و زنان در سن 45 سالگی میتوانند تقاضای بازنشستگی کنند.
- اگر شخصی 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد را داشته باشد، شرط حداقل سن برای بازنشستگی آنان حذف و با هر سنی میتوانند درخواست بازنشتگی بدهند.
- زنان با سن 42 سال که 20 سال سابقه بیمه داشته باشند، میتوانند با شرط 20 روز حقوق، بازنشسته شوند.
- زنان با سن بالاتر از 55 سال و مردان با سن بالاتر از 60 سال اگر 10 تا 19 سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشند، میتوانند تقاضای بازنشستگی دهند. در این حالت میزان حقوق بازنشستگی بیمه مشاغل آزاد براساس میزان سابقه آنها پرداخت خواهد شد.
مطابق قانون، در مشاغل سخت و زیان آور هر سال سابقه پرداخت حق بیمه برابر یک سال و نیم محاسبه میشود.
میزان حقوق بازنشستگی بیمه مشاغل آزاد
میزان حقوق بازنشستگی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد مبلغ مشخصی نبوده و همانند سایر بیمههای تامین اجتماعی به سابقه پرداخت حق بیمه، حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه بستگی دارد و فقط امکانات و مزایای دریافتی آنها با یکدیگر متفاوت است.
به طور کلی برای محاسبه حقوق بازنشستگی بیمه مشاغل آزاد باید به موارد زیر توجه شود:
- نوع بیمه
- تعداد سال سابقه بیمه
- میانگین حقوق ماهانه سال آخر (برای تکمیل اطلاعات شما 👈 حقوق اداره کار)
- میانگین حقوق ماهانه سال ماقبل آخر
نکاتی درباره بازنشستگی بیمهشدگان حرف و مشاغل آزاد
توجه به نکات ذکر شده در تصویر زیر در خصوص بازنشستگی بیمه شدگان حرف و مشاغل آزاد ضروری است.
همچنین نکته دیگر این است که مزد یا حقوقی که فرد بیمه شده در دو سال پایان کار خود دریافت میکند، در محاسبه و دریافت حقوق بازنشستگی فرد نقش اساسی دارد.
فرق بیمه مشاغل آزاد با اختیاری
مطابق قانون، تامین اجتماعی جزء حقوق شهروندی ضروری همه افراد است. بیماری، حوادث حین کار، از کار افتادگی و بازنشستگی جزء جدایی ناپذیر هر فردی است.
به همین علت سازمان تامین اجتماعی برای برخورداری افراد از مزایای بیمه از شاغل گرفته تا بیکار طرحهایی را ارائه داده و افراد مختلف از آن استفاده میکنند.
در این میان بیمه اجباری برای افراد شاغل در بخشهای مختلف، بیمه حرف و مشاغل آزاد برای افراد صاحب حرف و کارفرماها و بیمه اختیاری برای افراد فاقد شغل که قبلا شاغل بودهاند ایجاد شده است.
فردی که مشمول بیمه اختیاری شده و اقدام به پرداخت بیمه اختیاری مینماید، باید حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد نسبت به پرداخت حق بیمه ماه مورد نظر اقدام نماید، در غیر این صورت حق بیمه اختیاری آنها لغو میشود و ادامه پرداخت حق بیمه با ارائه تقاضای جدید و موافقت سازمان صورت میگیرد.
تفاوت بیمه اختیاری با بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد چیست؟
هرچند بیمه حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری دارای ماهیت تقریبا یکسانی هستند، اما این دو در عمل تفاوتهایی با یکدیگر دارند. اگر علاقمند هستید درباره بیمه اختیاری اطلاعات بیشتری داشته باشید میتوانید به مقاله بیمه اختیاری چیست مراجعه نمایید.
برای استفاده از هر کدام از بیمهها داشتن آگاهی از نوع بیمه الزامی است. به همین علت در ادامه چند مورد از تفاوتهای بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد ذکر شده است:
- داشتن حداقل یک ماه سابقه پرداخت حق بیمه در بیمه اختیاری اجباری است. اما در بیمه حرف و مشاغل آزاد چنین قانونی وجود ندارد.
- بیمه حرف و مشاغل آزاد مخصوص افرادی است که شغل آزاد دارند و خود به عنوان کارفرما فعالیت میکنند. اما هر شخصی که شغلی ندارد و تحت پوشش هیچ بیمهای نیست، میتواند از بیمه اختیاری استفاده نماید.
- حداکثر سن آقایان و خانمها در بیمه مشاغل آزاد به ترتیب برابر 50 و 45 سال و در بیمه اختیاری 50 سال است.
- نرخ حق بیمه اختیاری برابر 26 درصد بوده اما در بیمه مشاغل آزاد ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد است. هزینه بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد با یکدیگر متفاوت است. در واقع هزینه بیمه اختیاری 26 درصد از مبلغ قرارداد منعقد شده میان متقاضی و سازمان تامین اجتماعی است. اما هزینه بیمه مشاغل آزاد طبق میزان حقوق دریافتی در بازنشستگی که ابتدا خود شخص تعیین میکند، پرداخت میگردد.
- بیمه اختیاری پوششهای بازنشستگی، فوت و … را شامل میشود، اما در بیمه آزاد هرکدام از پوششهای بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی دارای درصد مجزایی است.
- نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه اختیاری در 30 سال ثابت بوده اما نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه حرف و مشاغل آزاد پس از گذشت ۵ سال تغییر میکند.
مراحل ثبت نام بیمه حرف و مشاغل آزاد
برای ثبت نام در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد شخص متقاضی ضمن مراجعه به سازمان تامین اجتماعی، اقدام به اخذ و تکمیل فرم بیمه مشاغل آزاد مینماید.
همچنین تا 2 ماه شرایط متقاضی توسط سازمان تامین اجتماعی بررسی و در صورت واجد شرایط بودن، شخص تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار میگیرد.
با توجه به اینکه سازمان تامین اجتماعی برای عملیات مختلف طراحی و پیاده سازی شده است، در صورتی که فرد مایل به ثبت نام اینترنتی باشد میتواند به سایت سازمان تامین اجتماعی مراجعه و نسبت به تکمیل اطلاعات مربوطه اقدام نماید.
اگر میخواهید کارمندان خود را بیمه کنید و با مراحل آن آشنا نیستید، برای آشنایی با مراحل بیمه کارمندان نیز میتوانید به مقاله معرفی کارمند جدید به بیمه مراجعه نمایید.
فرم درخواست برقراری بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در صورتی که تمایل به ثبت نام در بیمه حرف و مشاغل آزاد داشته باشید باید نسبت به ثبت نام مطابق توضیحات بالا اقدام نمایید.
در صورت مراجعه به سازمان، نمونه فرم درخواست برای ثبت نام به شما تحویل داده میشود. فرم مذکور برای آشنایی بیشتر در زیر آورده شده است.
نکات مهم و ضروری بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در مطالب قبل گفته شد که بیمه حرف و مشاغل آزاد یکی از انواع بیمههای خاص سازمان تأمیناجتماعی است.
همچنین افراد میتوانند با پرداخت حق بیمه صاحبان حرف نسبت به بیمه نمودن خود اقدام نمایند، اما باید توجه داشت که بیمه مشاغل آزاد دارای نکات ضروری و مهمی به شرح زیر است.
تعهدات درمانی و نحوه استفاده بیمه شدگان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
بیمه مشاغل آزاد بدون دفترچه یا همان بیمه حرف و مشاغل آزاد با سه نرخ مشخص پرداخت میگردد.
اما اشخاصی که تحت بیمه حرف و مشاغل آزاد قرار میگیرند، میتوانند با پرداخت حق سرانه درمان و اخذ دفترچه درمانی، از تمامی امکانات مراکز درمانی مربوط به سازمان تامین اجتماعی و امکانات مراکز تشخیصی، درمانی و دارویی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی بهرهمند شوند.
به گونهای که هزینه درمان سهم بیمه شده برای خدمات پزشکی سرپایی برابر 30 درصد هزینه کل و در خدمات درمانی بستری برابر 10 درصد است.
آئیننامه اجرائی قانون اصلاح بند «ب» و تبصره 3 ماده 4 قانون تامین اجتماعی
مطابق بند ب و تبصره 3 ماده 4 قانون تأمین اجتماعی مصوب تیر ماه 1354 سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده که صاحبان حرف و مشاغل آزاد را با استفاده از مقررات عام قانون تأمین اجتماعی، به صورت اختیاری در مقابل تمام یا قسمتی از مزایای قانون تأمین اجتماعی بیمه نماید.
شرایط معافیت متقاضیان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد از معاینات پزشکی
بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد قبل از بیمه شدن باید معاینات اولیه قبل از انعقاد قرارداد با بیمه را گذرانده باشند. با انجام معاینات وضعیت متقاضی در ورود به نظام بیمهای بررسی میشود.
اما با این حال در مواردی به شرح زیر بیمه حرف و مشاغل آزاد از معاینات پزشکی معاف میشوند:
- اگر بیمه شده بخواهد با نرخ پرداخت حق بیمه 18 درصد قرارداد منعقد نماید در صورتی که طی ده سال قبل از درخواست یک سال و یا یک سال قبل از درخواست، 90 روز سابقه با نرخ کامل داشته باشد، از انجام معاینات پزشکی معاف خواهد بود.
- اگر فرد بیمه شده بخواهد قرارداد با نرخ پرداخت حق بیمه 14 درصد منعقد نماید و یک سال سابقه پرداخت حق بیمه قبل داشته باشد، از انجام معاینات پزشکی معاف میشود.
- متقاضیان بیمه که بخواهند با نرخ 12 درصد قرارداد منعقد نمایند و دارای حداقل یک سال پرداخت حق بیمه نباشند، از انجام معاینات پزشکی معاف میشوند.
نتیجه گیری
هر شخصی امکان دارد که در طول زندگی دچار حادثه و بیماریهای مختلف شود. همچنین از طرفی افراد بعد از یک دوره فعالیت کاری توانایی خود را برای کار از دست میدهند. بنابراین این افراد برای کاهش هزینههای مربوط به درمان و در نهایت تامین زندگی در دوران بازنشستگی نیاز به یک پشتوانه قوی دارند.
سازمان تامین اجتماعی در نقش پشتوانه یاد شده ظاهر شده و سعی در کاهش مشکلات افراد شاغل، بیکار و بازنشسته را دارد. افراد شاغل با استفاده از بیمه اجباری و افراد خویش فرما و یا افراد بیکار، که قبلا مشغول به کار بودهاند از بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد استفاده مینمایند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.