میزان ساعات کار در ماه باید چقدر باشد؟ به تعداد ساعتهایی گفته میشود که یک فرد در طول یک ماه در محل کار خود مشغول به کار است، این ساعات کار ممکن است به صورت تمام وقت، نیمه وقت یا پاره وقت باشد. طبق قانون کار، ساعات کار روزانه کارگران نباید از ۸ ساعت تجاوز کند و همچنین ساعات کار هفتگی کارگران نباید از ۴۴ ساعت تجاوز کند.
با توجه به برنامه حسابداری و ساعت کاری که وزارت کار اعلام کرده است، ساعات کاری در ماه چگونه محاسبه میگردد؟ به دلیل اهمیت و سوالات مکرر افراد در مقاله پیش رو قصد داریم در خصوص ساعات کاری کارگران صحبت کنیم و در میان مطالب محاسبه اضافه کاری، نوبت کاری و موارد مشابه را نیز توضیح دهیم.
مدیران کسب و کارها
مدیران مالی شرکت ها
حسابداران و کمک حسابداران
کارگران و کارمندان
افرادی که قصد یادگیری حسابداری حقوق و دستمزد را دارند
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
ساعت کار در قانون کار چیست؟
ساعات کار در قانون کار ایران، به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه تعیین میشود که در آموزش حسابداری به میزان و نحوه محاسبه هر یک پرداختهایم و بار دیگر در مقاله میزان ساعت کار در ماه قصد داریم با جزئیات بیشتری آن را توضیح دهیم.
طبق ماده 51 قانون کار ساعات کار روزانه کارگران نباید از ۸ ساعت تجاوز کند، این ساعات کار، معمولاً به صورت 7 ساعت و 20 دقیقه در روز است و ساعات کار هفتگی کارگران نیز نباید از 44 ساعت تجاوز کند؛ این ساعات کار، معمولاً به صورت 8 ساعت در روز و 5 روز در هفته میباشد.
ساعات کار ماهانه کارگران، براساس تعداد روزهای کاری آن ماه تعیین میشود، به عنوان مثال در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار موظفی ماهانه کارگران 192 ساعت است و در یک ماه 31 روزه که 5 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار موظفی ماهانه کارگران 203 ساعت است.
ساعات کار اضافه، به ساعات کاری گفته میشود که یک فرد بیش از ساعت کار موظفی خود در ماه کار میکند، این ساعات کار اضافه معمولاً با اضافه کاری، مزد و مزایای بیشتر همراه است.
ساعات کار شبانه که به آن شبکاری گفته میشود، بین ساعات 22 شب تا 6 صبح انجام میشود، این ساعات کار شبانه معمولاً با اضافه کاری، مزد و مزایای بیشتر همراه است.
البته در خصوص ساعات کاری، طبق قانون کار استثنائاتی وجود دارد که در تصویر زیر آنها را نام بردهایم.
ناگفته نماند که در خصوص استثنائات ذکر شده، ساعات کار کارگران نباید از حداکثر 48 ساعت در هفته تجاوز کند و همچنین کارگران باید از مزایای اضافه کاری بهرهمند شوند.
میزان ساعت کار در ماه
در آموزش حقوق و دستمزد گفتیم که میزان ساعت کار کارگر در ماه، براساس تعداد روزهای کاری آن ماه تعیین میشود، طبق قانون کار ایران، ساعات کار روزانه کارگران نباید از 8 ساعت تجاوز کند و ساعات کار هفتگی کارگران نیز نباید از 44 ساعت تجاوز کند؛ در مواردی که ساعات کار از 8 ساعت در روز یا 44 ساعت در هفته تجاوز کند، جمع ساعات کار در 4 هفته متوالی نباید از 176 ساعت تجاوز کند.
به عنوان مثال، در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار موظفی ماهانه کارگران 192 ساعت است و در یک ماه 31 روزه که 5 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار موظفی ماهانه کارگران 203 ساعت است.
میزان ساعت کار در ماه هفته و روزانه کارگران در قانون کار
طبق حقوق وزارت کار و همانطور که در مطالب قبلی بیان کردیم ساعات کاری روزانه 8 ساعت، ساعات کاری هفتگی 44 ساعت میباشد و این ساعات کاری مشاغل عادی است، مشاغل سخت و زیان آور ساعات کاری متفاوتی دارند. میزان ساعت کار کارگر در ماه، براساس تعداد روزهای کاری آن ماه تعیین میشود.
ماده 51 قانون کار
قانون کار با هدف حفاظت از کارگران و جلوگیری از سوء استفاده کارفرمایان نکات مهمی را به عنوان ماده قانونی بیان نموده که کارگر و کارفرما ملزم به رعایت آن هستند؛ یکی از نکات مهمی که در ماده 51 قانون کار ذکر شده در خصوص ساعت کاری کارگران در طول شبانه روز است.
در این ماده قانون به این نکته اشاره میشود که ساعت کار کارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت تجاوز کند؛ اما با توجه به نیاز برخی از شرکتها بر انجام کار بیشتر در ماده 59 قانون کار به این مهم اشاره میشود که با توافق طرفین کارگر میتواند بیشتر از 8 ساعت در شبانه روز کار کند، اما در این صورت مشمول اضافه کاری خواهد بود.
میزان ساعت کار در ماه برای مشاغل سخت و زیان آور
طبق ماده 52 قانون کار، ساعات کار روزانه کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار هستند، نباید از 6 ساعت تجاوز کند و همچنین ساعات کار هفتگی این کارگران نیز نباید از 36 ساعت عبور کند؛ در نتیجه میزان ساعات کار ماهانه کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار هستند، به صورت زیر محاسبه میگردد:
ساعات کار ماهانه= تعداد روزهای کاری در ماه × ۶ ساعت
به عنوان مثال در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار ماهانه کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار هستند، 216 ساعت است و در یک ماه 31 روزه که 5 روز تعطیل رسمی دارد، ساعات کار ماهانه کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار هستند 234 ساعت است.
لازم به ذکر است که در مشاغل سخت و زیان آور، اضافه کاری ممنوع میباشد.
نحوه محاسبه میزان ساعت کار طبق قانون کار با مثال
در ماه 51 قانون کار، همانطور که گفتیم در خصوص میزان ساعات کار در ماه روز و هفته کارگران توضیحات لازم ارائه شده است و کارفرمان موظف هستند که اجزا و عناصر حقوق و دستمزد هر یک از پرسنل را با توجه به بیانات ماده محاسبه کند و در غیر این صورت باید به وزارت کار پاسخگو باشد. در تصویر زیر فرمول محاسبه میزان ساعت کار در ماه و هفتگی را شرح دادهایم.
اکنون که با فرمول محاسبه ساعت کار در ماه و به صورت هفتگی آشنا هستید، بگذارید برای درک بهتر مطالب مثالی را نیز توضیح دهیم؛ فرض کنید یک کارگر در یک شرکت به صورت تمام وقت مشغول به کار است، در این صورت ساعات کار روزانه او 7 ساعت و 20 دقیقه، ساعات کار هفتگی او 44 ساعت و ساعات کار ماهانه او 192 ساعت است.
نحوه محاسبه حقوق و دستمزد و بیمه کارگران و مزایا به صورت نیمه وقت و ساعتی
در محاسبه حقوق و دستمزد کارگران به صورت نیمه وقت و ساعتی، ابتدا باید میزان ساعت کار در ماه تعیین شود، این میزان ساعت کار بر اساس تعداد روزهای کاری در ماه و تعداد ساعت های کاری در روز تعیین میشود؛ پس از تعیین میزان، حقوق و دستمزد او در نرم افزار حقوق و دستمزد به صورت زیر محاسبه میگردد:
حقوق و دستمزد =پایه حقوق × تعداد ساعت کار
پایه حقوق، مبلغی است که به عنوان حقوق ثابت کارگر در ماه پرداخت میشود، این مبلغ معمولاً بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین میشود، بگذارید مطالب را با یک توضیح شرح دهیم.
فرض کنید یک کارگر به صورت نیمه وقت در یک شرکت مشغول به کار است، این کارگر در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، 220 ساعت کار میکند، اگر پایه حقوق ساعتی این کارگر 325,883 ریال باشد، حقوق او به صورت زیر محاسبه میشود:
71,661,840 = 325,883 ریال × 220 ساعت
بیمه کارگران، یکی از مزایای کارگران است که توسط کارفرما پرداخت میشود، این بیمه شامل بیمه تامین اجتماعی، بیمه بیکاری و بیمه حوادث است. میزان بیمه کارگران به صورت نیمه وقت و ساعتی، براساس میزان حقوق و دستمزد آنها تعیین میشود.
مزایا، سایر مزایایی میباشند که علاوه بر حقوق و دستمزد، به کارگران پرداخت میشود؛ این مزایا میتواند شامل حق مسکن، حق اولاد، حق ایاب و ذهاب، سنوات و مزایای دیگر که در قانون کار ذکر شده است، باشد. در ادامه یک مثال کلی خواهیم زد تا بتوانید نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را در دفاتر و نرم افزار حسابداری شرکتی متوجه شوید.
فرض کنید یک کارگر به صورت نیمه وقت در یک شرکت مشغول به کار است، این کارگر در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، 220 ساعت کار میکند. اگر پایه حقوق ساعتی این کارگر 325,883 ریال باشد، بیمه کارگران او به صورت زیر محاسبه میشود:
-
- بیمه تامین اجتماعی سهم کارگر = 7% × 71,661,840 = 5,016,328
اگر این کارگر حق مسکن، حق اولاد و حق ایاب و ذهاب نیز دریافت کند، حقوق و دستمزد و مزایای ماهیانه او به صورت زیر محاسبه میشود:
ردیف | محاسبه مزایای حقوق و دستمزد |
1 | حقوق و دستمزد = 71,661,840 |
2 | بیمه کارگر = 5,016,328 |
3 | حق مسکن = 9,000,000 |
4 | حق اولاد = 7,166,000 |
5 | حق بن = 14,000,000 |
6 | جمع حقوق و دستمزد و مزایا = 71,661,840 + 9,000,000 + 7,166,000 +14,000,000 = 101,827,840 |
نکته:
نحوه محاسبه حقوق و دستمزد کارگران به صورت نیمه وقت و ساعتی، براساس میزان ساعت کار کارگر در ماه تعیین میشود. پایه حقوق، بیمه کارگران و مزایا نیز براساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین میگردد.
اضافه کاری و محاسبه اضافه کاری در 1403
اضافه کاری، به ساعات کاری گفته میشود که یک فرد بیش از ساعات کار موظفی خود در ماه کار میکند، این ساعات کار اضافه معمولاً با اضافه کاری، مزد و مزایای بیشتر همراه است، میزان اضافه کاری براساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین میشود؛ با این حال طبق قانون کار، میزان اضافه کاری نباید از 40 ساعت در هفته تجاوز کند.
برای محاسبه اضافه کاری تعداد ساعات اضافه کاری را در دستمزد روزانه ضرب و سپس عدد به دست آمده را در 1.4 ضرب میکنیم تا دستمزد اضافه کاری را به دست بیاوریم؛ بگذارید مثالی برای درک بهتر مطلب ارائه دهیم.
فرض کنید یک کارگر به صورت تمام وقت در یک شرکت مشغول به کار است، این کارگر در یک ماه 30 روزه که 4 روز تعطیل رسمی دارد، 12 ساعت اضافه کاری انجام میدهد، اگر پایه حقوق این کارگر 40,000 ریال باشد، اضافه کاری او به صورت زیر محاسبه میشود:
اضافه کاری = 12 ساعت × 400,000 × 1.4= 6,720,000
محاسبه ساعت کاری آنلاین
در حال حاضر، وب سایتها و نرم افزارهای مختلفی برای محاسبه ساعت کاری آنلاین وجود دارند، این وب سایتها و نرم افزارها، معمولاً با استفاده از فرمولهای ساده، میزان ساعت کار روزانه، هفتگی و میزان ساعت کار در ماه رامحاسبه میکنند.
برای محاسبه ساعت کاری آنلاین، ابتدا باید نوع کار خود را مشخص کنید؛ سپس باید تعداد روزهای کاری در ماه و تعداد ساعتهای کاری در روز را وارد کنید و در نهایت باید پایه حقوق خود را وارد کنید و پس از وارد کردن اطلاعات در وب سایت یا نرم افزار مورد نظر، میزان ساعت کار در ماه و روزانه و هفتگی را محاسبه میکند.
برخی از وب سایتها و نرم افزارهای محاسبه ساعت کاری آنلاین را به شما معرفی خواهیم نمود تا در زمان نیاز، در اسرع وقت به آنها دسترسی پیدا کنید:
- وب سایت محاسبه آنلاین ساعت کاری
- نرم افزار محاسبه ساعت کاری
- اپلیکیشن محاسبه ساعت کاری
جدول ساعت کاری 1403 قانون کار
وزارت کار، پیش از شروع سال مالی جدید هر ساله جدول ساعت کاری و حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان را در طی بخشنامهای بروز نموده و اطلاع رسانی میکند. در تصویر زیر جدول میزان ساعت کار در ماه سال 1403 را شرح دادهایم.
موارد استثنایی نیز وجود دارد که در ابتدای مقاله در تصویر به آنها اشاره نمودهایم، اگر فراموش کردهاید میتوانید به ابتدای مقاله مراجعه کنید.
جدول ساعات کار قانون کار کارگران در سال 1403، 1402، 1400
همانطور که گفتیم پیش از شروع سال مالی جدول ساعت کاری کارگران آپدیت و بروز میشود، اما در چند ساله اخیر تغییراتی در جدول ساعت کاری کارگران و میزان ساعت کار در ماه آنها اعمال نشده است، که در تصویر زیر تمام سالها را نشان دادهایم.
میزان حقوق ساعت کار در قانون کار
میزان حقوق ساعت کار در قانون کار چه میزانی میباشد؟ با چه فرمولی میتوانیم محاسبه کنیم؟ در زمان خرید نرم افزار حسابداری میتوانید با توجه به قابلیتها و امکانات نرم افزار، محاسبه حقوق و دستمزد را به درستی انجام دهید، فرمول میزان حقوق ساعت کار به شرح زیر میباشد:
حقوق ساعتی = حداقل دستمزد ماهانه /(روزهای کاری ماه × ساعات کار روزانه)
حداقل دستمزد ماهانه، مبلغی است که به عنوان حقوق ثابت کارگر در ماه پرداخت میشود. این مبلغ توسط شورای عالی کار تعیین میشود. روزهای کاری ماه، تعداد روزهایی است که کارگر در ماه مشغول به کار است. این تعداد روز معمولاً 26 روز است و ساعات کار روزانه، تعداد ساعاتی است که کارگر در روز مشغول به کار است، این تعداد ساعت معمولاً 8 ساعت است.
فرض کنید حداقل دستمزد ماهانه در سال 1403، مبلغ 71,661,840 باشد؛ همچنین تعداد روزهای کاری ماه 30 روز و ساعات کار روزانه 7.33 ساعت باشد، در این صورت حقوق ساعتی کارگر به صورت زیر محاسبه میشود:
325,883 = (30 روز × 7.33 ساعت) / 71,661,840
بنابراین، کارگر مذکور برای هر ساعت کار، مبلغ 325,883 ریال دریافت خواهد کرد. در این خصوص نیز، استثنائاتی وجود دارد که شبیه همان استثنائات ابتدای مقاله میباشد.
نرخ ساعت کار اضافه کار
نرخ ساعات کار اضافه کار، براساس ماده 59 قانون کار، 40 درصد بیشتر از حقوق ساعتی کارگر است، بنابراین نرخ ساعات کار اضافه کار، بر اساس فرمول زیر محاسبه میشود:
- نرخ ساعات کار اضافه کار = حقوق ساعتی × 1.4
فرض کنید حداقل دستمزد ماهانه در سال 1403، مبلغ 71,661,840 ریال باشد، همچنین حقوق ساعتی کارگر 325,883 ریال باشد، در این صورت نرخ ساعات کار اضافه کار کارگر به صورت زیر محاسبه می شود:
456,029 = 325,883 × 1.4
بنابراین، کارگر مذکور برای هر ساعت کار اضافه کار، مبلغ 456,029 ریال دریافت خواهد کرد.
5 پرسش و پاسخ مهم در مورد میزان ساعت کار در ماه
تا اینجای مقاله در خصوص موارد مهم و نکات ضروری ساعت کاری کارگران و نحوه محاسبه ساعت کاری و اضافه کاری کارگران آشنا شدید و دانستید که میزان ساعت کار در ماه یا به صورت روزانه و هفتگی چند ساعت میباشد؛ در ادامه قصد داریم به پنج پرسش مهم و ضروری حقوق و دستمزد پاسخ دهیم تا ارائه مطالب کامل شود.
1. چرا میزان ساعت کار در ماه برخی مشاغل 192 ساعت نوشته شده است؟
ساعت کار ماهانه در برخی موارد 192 ساعت نوشته شده است، زیرا این مقدار حداکثر ساعات کار ماهانه برای کارگران تمام وقت در قانون کار ایران است، یعنی یک کارگر تمام وقت، در ماه نباید بیشتر از 192 ساعت کار کند.
البته در برخی موارد، امکان کار بیش از ساعات کار قانونی وجود دارد، به عنوان مثال کارگرانی که در مشاغل ضروری مانند امداد و نجات، تعمیرات اضطراری مشغول به کار هستند، ممکن است بیشتر از 192 ساعت در ماه کار کنند که در این مواقع کارگران باید از مزایای اضافه کاری بهرهمند شوند.
2. ساعت کار ماهانه کارگران چند ساعت است؟
ساعت کار ماهانه کارگران، بسته به نوع کار آنها متفاوت است. برای کارگران تمام وقت، ساعات کار ماهانه 192 ساعت است، برای کارگران نیمه وقت، ساعات کار ماهانه کمتر از 192 ساعت است و برای کارگران ساعتی، ساعات کار ماهانه براساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین میشود.
3. ساعت کاری قانون کار در صورت تعطیلی پنج شنبهها چند ساعت است؟
در صورت تعطیلی پنج شنبهها، ساعت کاری طبق قانون کار به چند روش محاسبه میشود که شامل 2 روش زیر میباشد:
- در روش اول ساعات کار روزانه از 8 ساعت به 7 ساعت کاهش مییابد، بنابراین ساعات کار هفتگی از 44 ساعت به 35 ساعت و ساعات کار ماهانه از 192 ساعت به 140 ساعت کاهش مییابد و محاسبات حقوق و دستمزد طبق ساعات جدید انجام میشود.
- در روش دوم ساعات کار روزانه همچنان 8 ساعت باقی میماند که در این صورت ساعات کار هفتگی از 44 ساعت به 40 ساعت کاهش و ساعات کار ماهانه از 192 ساعت به 160 ساعت کاهش مییابد و محاسبات حقوق و دستمزد طبق ساعات جدید انجام میشود.
در حال حاضر، هیچ قانونی در این خصوص تصویب نشده است، بنابراین کارفرما و کارگر میتوانند با توافق یکدیگر یکی از این دو روش را انتخاب کنند.
4. کار بیشتر از ساعات کار مجاز روزانه یا ماهانه ممنوع است؟
براساس ماده 59 قانون کار ایران، ساعات کار روزانه برای کارگران تمام وقت 8 ساعت است، ساعات کار هفتگی برای کارگران تمام وقت 44 ساعت است و ساعات کار ماهانه برای کارگران تمام وقت 192 ساعت است و کارکرد بیشتر از این ساعات اعلام شده ممنوع میباشد، مگر در موارد و مشاغل ضروری که قانون کار اعلام نموده است.
5. ساعت غذا و نماز نیز جز ساعت کاری حساب میشود؟
براساس ماده 61 قانون کار، زمان صرف غذا و نماز جز ساعات کار محسوب نمیشود و این بدان معناست که کارگران میتوانند در طول ساعات کار، برای صرف غذا و نماز، از محل کار خود خارج شوند و کارفرمایان موظف هستند امکانات لازم برای صرف غذا و نماز کارگران را فراهم کنند. در صورت عدم رعایت این قانون توسط کارفرمایان، کارگران میتوانند به اداره کار شکایت کنند.
نتیجه گیری
میزان ساعت کار در ماه کارگران، بسته به نوع کار آنها، متفاوت است؛ برای کارگران تمام وقت ساعات کار ماهانه 192 ساعت و کارگران پاره وقت (نیمه وقت) ساعات کار ماهانه کمتر از 192 ساعت و برای کارگران ساعتی، ساعات کار ماهانه بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین میشود.
با توجه به سوالات مکرر افراد در خصوص میزان ساعت کار در مقالهای که خواندید میزان ساعات کار روزانه، ماهانه و به صورت هفتگی را بیان نمودیم تا بتوانید با توجه به ساعات قانونی کارکرد و اضافه کارکرد خود را محاسبه کنید، اگر سوال و یا پیشنهادی در خصوص موضوع مقاله دارید میتوانید در دیدگاه برایمان بنویسید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.