مالیات بر ارزش افزوده صادرات چگونه است؟

مالیات بر ارزش افزوده صادرات چگونه محاسبه می‌شود؟ همانگونه که مطلع هستید امروزه در جامعه مالیات به دو گروه مالیت‌­های مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می­‌شود و به مالیاتی که از درآمد و دارایی­‌های شما اخذ می­‌شود به عنوان مالیات مستقیم شناخته میگردد؛ اما مالیاتی که به کالا و خدمات مصرفی تعلق می­‌گیرد به عنوان مالیات بر ارزش افزوده شناخته شده است.

مالیات بر ارزش افزوده دارای قوانین خاصی است و به کالاهای تولیدی و مصرفی در داخل، صادرات و واردات کالا تعلق می‌­گیرد؛ به طور کلی میزان مالیات بر ارزش افزوده صادرات و واردات برابر 10 درصد تعیین شده است، اما بنابر ملاحظات برنامه مالی و اقتصادی و سیاسی برخی از کالاهای صادراتی معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند.

مالیات بر ارزش افزوده صادرات

منظور از صادرات خروج کالا از مرزهای آبی، خاکی یا هوایی کشور و ارسال آن به سایر کشورهای جهان است. صادرات، مطابق ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 مشمول مالیات بر ارزش افزوده صادرات است و شخص صادر کننده موظف به رعایت بخشنامه مالیات بر ارزش افزوده صادرات است.

قانون مالیات بر ارزش افزوده صادرات

در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده صادرات باید به ماده­‌های قانونی متعددی رجوع کنید تا در محاسبه مالیات بر ارزش افزوده صادرات و یا معافیت مالیات بر ارزش افزوده صادرات دچار اشتباه نشوید، از جمله این ماده‌­های قانونی به موارد زیر می‌­توانیم اشاره کنیم:

• • ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده در خصوص اعمال مالیات بر ارزش افزوده بر صادرات و واردات کالا
  • ماده 7 قانون مالیات بر ارزش افزوده در خصوص نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای صادراتی مشمول
  • ماده 10 قانون مالیات بر ارزش افزوده در خصوص معافیت‌­های مالیاتی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده واردات و صادرات
  • ماده 141 قانون مالیات­­‌های مستقیم در خصوص معافیت بسیاری از کالاهای صادراتی از مالیات

خدمات مربوط به فرآورده‌های نفتی معاف از ارزش افزوده می‌باشد

طبق ماده 10 قانون مالیات بر ارزش افزوده در موارد زیر شما به عنوان صادر کننده از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده کالاهای صادراتی معاف خواهید بود:

• • صادرات کالا به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی با ارائه پروانه سبز گمرکی و صادرات خدمات با ارائه قرارداد مربوط و گواهی انجام کار با تایید نزدیک­‌ترین نمایندگی رسمی کشور ایران در کشور مقصد یا گواهی ارزآوری با تایید بانک مرکزی یا سایر اسناد و مدارک مثبته.
  • خدمات مربوط به معاوضه نفت خام، فرآورده‌های نفتی ، گاز طبیعی و برق

نرخ صفر مالیات بر صادرات

سازمان امور مالیاتی با هدف حمایت از مشاغلی که در دوره‌ای فعالیت اقتصادی نداشته و همچنین رونق اقتصادی در برخی دوره‌های بحرانی اقتصادی برای برخی مشاغل مشمول مالیات ارزش افزوده، نرخ صفر مالیات ارزش افزوده را به صورت موقت در نظر می‌گیرد، اگر این مشاغل اقدام به صادرات کالا نمایند، مشمول نرخ صفر مالیات بر ارزش افزوده صادرات خواهند بود.

علاوه بر این مواد خام و مواد اولیه تولید که در فهرست مربوط به ماده 141 قانون مالیات‏‌های مستقیم ذکر شده‌اند و ارزش افزوده آن­‌ها قابل استرداد نیست، سایر کالا و خدمات صادراتی که مشمول ارزش افزوده صادرات می­‌شوند، استرداد ارزش افزوده صادرات آن­‌ها با رعایت شرایطی امکان پذیر است.

علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده در خصوص نرخ صفر مالیاتی که مربوط به ماده 141 قانون مالیات­‌های مستقیم است، به درآمد شما حاصل از فعالیت اقتصادی مربوط به شما برمی­‌گردد؛ یعنی 100% درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و 20% درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر می­‌شوند.

استرداد مالیات بر ارزش افزوده صادرات

اگر به عنوان صادر کننده می‌­خواهید نسبت به استرداد ارزش افزوده صادرات اقدام کنید، باید به سامانه مودیان مالیاتی مراجعه کنید و پس از ورود به سامانه، در منوی سمت راست، بخش «استرداد مالیاتی» را مشاهده خواهید کرد، با انتخاب گزینه «ثبت درخواست استرداد» و انجام مراحل مربوطه، می‌توانید برای استرداد مالیات بر ارزش افزوده صادرات اقدام کنید.

لیست کالا‌های مشمول مالیات ارزش افزوده صادراتی

بر طبق اصل 12 فصل دوم قانون مالیات بر ارزش افزوده برخی از کالاها و خدمات شامل معافیت صادرات از مالیات بر ارزش افزوده هستند؛ حال اگر از کالاهای یاد شده نسبت به صادرات اقدام کنید از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف خواهید بود، به جز لیست مذکور سایر کالاها مانند صادرات مواد خام و مواد اولیه تولید، مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود، کالاهایی که در لیست زیر آمده است به طور کامل مشمول معافیت از مالیات هستند:

• • محصولات کشاورزی فرآوری نشده، گوشت، نان، برنج،شیر، حبوبات و روغن نباتی
  • دام و طیور زنده
  • غذای دام و طیور
  • انواع بذر، کودهای شیمیایی، سم و نهال
  • انواع کاغذ، کتاب، مجله و لوازم تحریر
  • انواع دارو و واکسن­‌های انسانی
  • فرش دستبافت
  • خدمات حمل و نقل

ارزش افزوده صادرات قیر

در صورت صادرات قیر، باید طبق بخشنامه 22/97/200 مورخ 1397/02/24 نسبت به پرداخت ارزش افزوده مشمول اقدام کنید، در بخشنامه یاد شده لیست مواد خام و مواد اولیه تولید که باید مالیات بر ارزش افزوده متعلقه پرداخت شود، قید شده است.

ارزش افزوده صادرات مواد خام

اگر شما به عنوان مودی به صادرات مواد خام و مواد اولیه تولید اقدام کنید باید مطابق ماده 141 قانون مالیات‏‌های مستقیم عمل کنید؛ یعنی نسبت به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده صادرات اقدام کرده و ارزش افزوده پرداختی قابل استرداد نخواهد بود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده صادرات

دو روش مرسوم برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد؛ این دو روش به روش تفریقی مستقیم و روش تفریقی غیرمستقیم معروف است، در روش تفریقی مستقیم به شرح زیر باید عمل کنید:

• • (مبلغ کل خرید کالا و خدمات – مبلغ کل فروش کالا و خدمات) × نرخ مالیات بر ارزش افزوده = مالیات متعلقه

نحوه محاسبه 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده در ایران به روش تفریقی غیرمستقیم است و در این روش شما باید از فرمول زیر استفاده کنید:

• • مالیات بر ارزش افزوده خرید – مالیات بر ارزش افزوده فروش = مالیات متعلقه

مالیات تکلیفی

از مهم‌­ترین منابع درآمدی دولت جهت انجام هزینه­‌های عمومی، بهداشت و آموزش کشور، مالیات تکلیفی و مالیات بر عملکرد است و به بخشی از مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، مالیات تکلیفی گفته می­‌شود و نحوه محاسبه، کسر و پرداخت آن طبق قانون انجام می­‌شود.

نحوه محاسبه مالیات تکلیفی شخص حقیقی

قانون­گذار برای اشخاص حقیقی مالیات تکلیفی متعددی را معین کرده و هر یک از آن­‌ها را باید مطابق آن چه که قانون بیان کرده محاسبه و پرداخت کنید، محاسبه مالیات تکلیفی بستگی به نوع تکلیفی که قانون گذار در نظر گرفته متفاوت است و به طور کلی مالیات‌های تکلیفی اشخاص حقیقی به شرح زیر است:

• • مالیات بر درآمد حقوق
  • مالیات بر اجاره املاک
  • مالیات بر درآمد حق‌الوکاله
  • مالیات بر مضاربه
  • مالیات تکلیفی اجاره ملک (ماده 53، تبصره 9)
  • مالیات حقوق (مواد 85 و 86 اصلاحی)
  • مالیات تکلیفی مضاربه (ماده 102)
  • مالیات تکلیفی حق الوکاله (ماده 103)
  • مالیات تکلیفی حق الزحمه‌ها (ماده 104)
  • مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج (ماده 107)
  • مالیات تکلیفی موسسات بیمه (ماده 109)
  • تکلیت مدیران تصفیه اشخاص حقوقی (ماده 116)
  • مسولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن‌ها (ماده 118)
  • مالیات تکلیفی منافع بلاعوض اموال (ماده 123)
  • مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام (ماده 143)

نحوه محاسبه مالیات تکلیفی شخص حقوقی

همانطور که می‌­دانید مالیات تکلیفی نوعی از مالیات است که سازمان امور مالیاتی آن را از فردی غیر از فرد پرداخت کننده دریافت می‌کند؛ به عبارت دیگر مالیات تکلیفی متعلق به درآمد افراد است و برخی از مالیات­‌های تکلیفی اشخاص حقوقی به شرح زیر است که نحوه محاسبه و پرداخت هر یک از آن­‌ها متفاوت می‌باشد:

• • مالیات بر درآمد اجاره
  • مالیات بر درآمد حقوق پرسنل
  • مالیات بر نقل و انتقال سهام
  • مالیات بر ارزش افزوده
  • مالیات بر درآمد حق الوکاله
  • مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
  • مالیات پیمانکاری
  • مالیات مضاربه ای

ازطریق سامانه امور مالیاتی می‌توانید مالیات بر ارزش افزوده صادرات را پرداخت کنید

در گذشته به علت نبود سامانه­‌های مربوطه و زیر ساخت­‌های مناسب برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده صادرات و واردات باید به صورت حضوری به سازمان امور مالیاتی مراجعه می­‌کردید؛ اما امروزه با راه اندازی سامانه مودیان مالیاتی به راحتی می­‌توانید در این سامانه نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام کنید و یا برای پرداخت به همراه فیش به بانک مراجعه نمایید.

سامانه مالیات بر ارزش افزوده صادرات

سازمان امور مالیاتی با هدف دسترسی لحظه­‌ای مودیان مالیاتی به اطلاعات مالیاتی خود سازمان امور مالیاتی، سامانه مودیان مالیاتی را به نشانه  my.tax.gov.ir راه اندازی کرده است و شما با مراجعه به این سامانه و ثبت فاکتور فروش‌­های خود و همچنین تایید فاکتورهای خرید، می­‌توانید مالیات بر ارزش افزوده صادرات و واردات متعلقه را مشاهده و پرداخت کنید.

سامانه پرداخت قبض مالیاتی

در کنار سامانه مالیات بر ارزش افزوده صادرات، سازمان امور مالیاتی کل کشور با هدف ارائه خدمات الکترونیکی سامانه پرداخت قبض مالیاتی را به نشانی payments.tax.gov.ir راه اندازی کرده است، با ورود به این سامانه و وارد کردن شناسه 30 رقمی نسیم، می‌توانید نسبه به پرداخت بدهی مالیات بر ارزش افزوده خود اقدام کنید.

سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی

برای این که به راحتی و به صورت آنلاین بتوانید نسبت به تسلیم اظهارنامه­ مالیاتی، تسلیم صورت معاملات فصلی، استعلام ممنوع الخروجی، استعلام و اخذ کد فراگیر اتباع خارجی و پرداخت الکترونیکی مالیات اقدام کنید؛ سازمان امور مالیاتی سامانه عملیات و خدمات الکترونیکی مالیاتی را به نشانی tax.gov.ir راه اندازی نموده است.

سامانه مالیات بر ارزش افزوده

درگاه ملی خدمات الکترونیک به نشانی my.tax.gov.ir از جمله درگاه­‌هایی است که مودیان مالیاتی باید در آن ثبت نام کنند و نسبت به تشکیل کارپوشه خود اقدام نمایند، این سامانه که به عنوان سامانه مالیات بر ارزش افزوده شناخته می­‌شود، با ارسال و تایید فاکتورهای خرید و فروش به صورت خودکار، محاسبه مالیات بر ارزش افزوده را انجام می­‌دهد.

پرسش‌های متداول در مورد مالیات بر ارزش افزوده صادرات

با توجه به تعدد کالا و خدمات قابل عرضه و همچنین اشخاصی که نسبت به صاردات کالا و خدمات اقدام می­‌کنند، مالیات بر ارزش افزوده صادرات نکات و مسائل متعددی دارد و در مطالب قبل سعی بر این شد که در خصوص مالیات بر ارزش افزوده صادرات یک شناخت نسبی برای شما حاصل شود و به همین منظور در ادامه به چند پرسش پر تکرار پاسخ داده شده است.

چرا صادرات از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است؟

دولت با هدف تشویق بازگرداندن ارز صادراتی به چرخه اقتصادی کشور، تقویت جریان ارزی اقتصاد کشور و در نهایت تسهیل صادرات، صادر کنندگان را از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده صادرات معاف کرده است؛ البته در این خصوص رعایت شروط ابلاغی نیز الزامی است.

صنایع دستی و خدمات حقوق و دستمزد از مالیات بر ارزش افزوده صادرات معاف هستند

تمامی کالاهای صادراتی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده صادرات معاف نیستند؛ قانون­گذار صادرات مواد خام و مواد اولیه تولید را از پرداخت مالیات بر صادرات معاف ننموده و کالاهایی به شرح زیر از پرداخت مالیات بر صادرات معاف هستند:

• • صنایع دستی تولید داخل که توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد و توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی تصویب می‌شود.
  • انواع داروها، واکسن‌ها (انسانی و دامی)، لوازم مصرفی درمانی و توانبخشی
  • کالاهای اهدایی به نهادهای خیریه و حوزه‌های علمیه با تایید مراجع ذی‌صلاح
  • خدمات صادراتی شامل درمانی، تشخیصی، پیشگیری، توانبخشی، حمایتی، آرامستان‌ها، درمانی و پیشگیری دامی و گیاهی، چاپ و نشر روزنامه، کتاب و نشریه، عملیات و خدمات بانکی
  • خدمات حقوق و دستمزد
  • خدمات بیمه‌های زندگی، محصولات کشاورزی، اجتماعی و درمان تکمیلی
  • خدمات حمل‌ونقل درون شهری، برون شهری، بین‌المللی. خدمات حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و دریایی. خدمات حمل‌ونقل باری و مسافری

چه عواملی بر معافیت مالیات تاثیر می‌گذارد؟

برای یافتن پاسخ این سوال باید به ماده 10 قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده رجوع کنید، برای صادرات معاف از مالیات بر ارزش افزوده باید شرایط زیر را رعایت کنید:

چگونه می‌توان از معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای صادرات استفاده کرد؟

اگر عوامل تاثیرگذار بر معافیت مالیاتی ارزش افزوده صادرات را طبق قانون رعایت کردید، باید چند نکته مهم که در ادامه به آن‌­ها اشاره شده را نیز رعایت کنید تا بتوانید از معافیت مالیات بر ارزش افزوده صادرات استفاده نمایید:

• • باید ارز حاصل از صادرات کالا را به حساب ارزی مودی در کشور واریز کنید.
  • باید مستندات فروش ارز را به مرکز مبادلات ارزی یا به سایر مراجع قانونی ارائه نمایید.
  • معادل کالا و خدمات صادر شده، کالا یا خدمات را به کشور وارد کنید.

چه روش‌هایی برای رفع تعهد ارزی وجود دارد؟

طبق دستورالعمل بانک مرکزی تمامی صادرکنندگان کالا و خدمات مکلف به ارائه تعهد برگشت ارز حاصل از صادرات خود به چرخه اقتصادی کشور هستند، بانک مرکزی در همین خصوص روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور را به شرح زیر بیان کرده است:

• • فروش ارز حاصل از صادرات به‌ صورت حواله در سامانه نیما (سامانه جامع تجارت)
  • انجام واردات کالا یا خدمات در مقابل صادرات
  • واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران جهت واردات کالا
  • تهاتر کالا به کالا
  • فروش ارز به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی
  • بازپرداخت تسهیلات ارزی گرفته شده از بانک‌ها، موسسه‌های مالی و اعتباری، صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، تامین مالی خارجی

نتیجه گیری

یکی از منابع درآمدی دولت برای ارائه خدمات عمومی به جامعه اخذ مالیات به صورت مستقیم و غیر مستقیم است، در خصوص صادرات کالا نیز مشمول مالیات بر ارزش افزوده صادرات می­‌شود؛ اما اگر به عنوان صادرکننده شرایط قانونی صادرات را رعایت کنید می‌توانید از معافیت مالیات بر ارزش افزوده صادرات بهره مند شوید.

در مقاله‌ای که ارائه شد می‌توانید مباحث مربوط به مالیات بر ارزش افزوده صادرات را مطالعه کنید تا بدانید چه کالاهایی مشمول و چه کالاهایی دارای معافیت هستند؛ درانتها اگر سوالی دارید می‌توانید در دیدگاه برایمان کامنت بگذارید.