ارزش گذاری شرکت چگونه انجام میشود؟ ارزش گذاری شرکت فرآیندی است که طی آن ارزش فعلی یک شرکت محاسبه میشود و این ارزش میتواند برای اهداف مختلفی از جمله خرید یا فروش شرکت، سرمایهگذاری، ادغام و یا حتی ارزیابی عملکرد مدیریت مورد استفاده قرار گیرد.
در مقاله پیش رو قصد داریم در مورد ارزش گذاری شرکتها توضیحاتی را ارائه دهیم تا بتوانید برنامه مالی خود را طبق ارزش فعلی شرکتتان محاسبه کنید و اهداف مالی و سرمایه گذاری موسسه را با ارزیابی عملکرد درست مدیریت و اجرا نمایید. پس مقاله را مطالعه کنید تا از نحوه ارزش گذاری آگاه شوید.
مدیران کسب و کارها
مدیران مالی شرکت ها
حسابداران و کمک حسابداران
فارغ التحصیلان رشته مدیریت و حسابداری
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
ارزش گذاری شرکت چیست؟
ارزش گذاری فرآیندی تحلیلی در تعیین ارزش فعلی دارایی های ثابت است و روشهای متنوعی برای ارزشگذاری وجود دارد که برخی از روشهای ارزشگذاری به صورت نسبی بوده و برخی از روشها به صورت حرفهای و دقیق انجام میشود.
به عبارت دیگر ارزش گذاری یک فرآیند پیچیده است و نیازمند دانش و تجربه کافی در زمینه مالی و حسابداری میباشد؛ همچنین هیچ روش واحدی برای ارزشگذاری وجود ندارد و انتخاب روش مناسب برای ارزشگذاری، به عوامل مختلفی مانند نوع شرکت، هدف ارزشگذاری و اطلاعات موجود بستگی دارد.
ارزش گذاری دارایی مشهود و نامشهود
ارزشگذاری داراییها چه مشهود و چه نامشهود یکی از مفاهیم کلیدی در حسابداری مالی و اقتصاد است؛ اما آیا میدانید که دارایی مشهود و نامشهود چه تعارفی دارند؟
-
- دارایی مشهود: دارایی مشهود به داراییهایی گفته میشود که به صورت فیزیکی قابل مشاهده و لمس هستند، این داراییها معمولا در ترازنامه شرکتها ثبت میشوند و شامل مواردی مانند زمین و ساختمان، ماشینآلات و تجهیزات، موجودی کالا است. همچنین ارزش گذاری داراییهای مشهود شامل موارد زیر میباشد:
ردیف | ارزش گذاری شرکت در خصوص داراییهای مشهود |
1 | هزینه تاریخی: معمولاً داراییهای مشهود به قیمت خرید اولیه به علاوه هزینههای جانبی مانند هزینه حمل و نصب در ترازنامه ثبت میشوند. |
2 | ارزش بازاری: ارزش بازاری یک دارایی قیمتی است که در صورت فروش در بازار فعلی میتوان برای آن به دست آورد. |
3 | ارزش جایگزینی: ارزش جایگزینی هزینه خرید یک دارایی مشابه در شرایط فعلی بازار است. |
-
- دارایی نامشهود: دارایی نامشهود به داراییهایی گفته میشود که ماهیت فیزیکی ندارند؛ اما ارزش اقتصادی ایجاد میکنند. دارایی نامشهود شامل حقوق اختراع، علامت تجاری، حق کپیرایت، نرمافزار و سرقفلی است. ارزشگذاری داراییهای نامشهود بسیار پیچیدهتر از داراییهای مشهود است؛ زیرا این داراییها به صورت مستقیم قابل مشاهده و لمس نیستند، روشهای مختلفی برای ارزشگذاری داراییهای نامشهود وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:
- روش هزینه: هزینههای مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با ایجاد دارایی نامشهود به عنوان ارزش آن در نظر گرفته میشود.
- روش درآمد: ارزش دارایی نامشهود، بر اساس درآمد آتی که انتظار میرود از آن حاصل شود، محاسبه میشود.
- روش بازار: در این روش ارزش دارایی نامشهود با مقایسه آن با داراییهای مشابهی که در بازار معامله میشوند تعیین میشود.
- دارایی نامشهود: دارایی نامشهود به داراییهایی گفته میشود که ماهیت فیزیکی ندارند؛ اما ارزش اقتصادی ایجاد میکنند. دارایی نامشهود شامل حقوق اختراع، علامت تجاری، حق کپیرایت، نرمافزار و سرقفلی است. ارزشگذاری داراییهای نامشهود بسیار پیچیدهتر از داراییهای مشهود است؛ زیرا این داراییها به صورت مستقیم قابل مشاهده و لمس نیستند، روشهای مختلفی برای ارزشگذاری داراییهای نامشهود وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:
ارزش گذاری شرکت سهامی خاص
ارزشگذاری سهام خاص فرآیندی است که برای تعیین ارزش سهام یک شرکت خصوصی به کار میرود، برخلاف سهام شرکتهای عمومی که قیمت آنها در بازار بورس به صورت لحظهای تعیین میشود، ارزش سهام شرکتهای خصوصی به روشهای خاصی محاسبه میشود.
روشهای مختلفی برای ارزشگذاری سهام خاص وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و برخی از مهمترین این روشها را در موارد زیر شرح دادهایم:
-
- روش درآمد: در این روش ارزش شرکت بر اساس درآمد آیندهای که انتظار میرود تولید کند، محاسبه میشود. مدلهای مختلفی مانند مدل رشد گوردون و مدل جریان نقدی آزاد برای این منظور وجود دارد.
- روش دارایی: ارزش شرکت براساس ارزش داراییهای آن، اعم از مشهود و نامشهود محاسبه میشود.
- روش مقایسهای: در اینجا ارزش شرکت با مقایسه آن با شرکتهای مشابه در صنعت محاسبه میشود نسبتهای مالی مانند نسبت قیمت به درآمد (P/E) و نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B) در این روش مورد استفاده قرار میگیرند.
- روش گزینههای واقعی: این روش برای ارزشگذاری شرکتهایی که دارای گزینههای رشد و انعطافپذیری بالایی هستند مناسب است.
ارزشگذاری شرکتهای بورسی و غیر بورسی
ارزشگذاری یک شرکت به معنای تعیین ارزش واقعی آن در یک لحظه خاص است، این ارزش میتواند با قیمت بازار سهام شرکت در شرکتهای بورسی یا ارزش داراییهای آن در شرکتهای غیربورسی متفاوت باشد. تفاوت ارزشگذاری شرکتهای بورسی و غیربورسی نیز شامل موارد زیر میباشد:
-
- اطلاعات: شرکتهای بورسی موظف به انتشار اطلاعات مالی خود هستند، در حالی که شرکتهای غیربورسی ممکن است اطلاعات کمتری منتشر کنند.
- مایع بودن: سهام شرکتهای بورسی به راحتی قابل خرید و فروش است؛ در حالی که سهام شرکتهای غیربورسی ممکن است نقدشوندگی کمتری داشته باشد.
- نظارت: شرکتهای بورسی تحت نظارت سازمان بورس هستند، در حالی که شرکتهای غیربورسی ممکن است نظارت کمتری داشته باشند.
اهداف و کاربردهای ارزش گذاری شرکت چیست؟
همانطور که قبلا هم گفته شد ارزش گذاری شرکت فرآیندی است که برای تعیین ارزش واقعی یک شرکت در یک نقطه زمانی مشخص انجام میشود؛ این فرآیند در حوزههای مختلف مالی و سرمایهگذاری از اهمیت بالایی برخوردار است، اهداف اصلی ارزشگذاری شرکت شامل 7 مورد زیر میباشد:
-
- تصمیمگیری سرمایهگذاری: سرمایه گذاری چیست سرمایهگذاران از ارزشگذاری برای ارزیابی پتانسیل سرمایهگذاری در یک شرکت استفاده میکنند و با مقایسه ارزش ذاتی سهم با قیمت بازار تصمیم به خرید یا فروش سهام میگیرند.
- ادغام و خرید: شرکتها برای تصمیمگیری در مورد ادغام یا خرید یک شرکت دیگر به ارزیابی دقیق ارزش آن نیاز دارند؛ این ارزیابی به آنها کمک میکند تا قیمت مناسبی را برای خرید پیشنهاد دهند و از انجام معاملات زیانبار جلوگیری کنند.
- تعیین قیمت سهام در عرضه اولیه: در هنگام عرضه اولیه سهام ارزشگذاری به تعیین قیمت مناسب برای هر سهم کمک میکند.
- ارزیابی عملکرد مدیریت: ارزشگذاری به عنوان یک معیار ارزیابی عملکرد سیستم اطلاعات مدیریت یک شرکت استفاده میشود.
- تعیین ارزش داراییها در صورتهای مالی: در تهیه صورت حساب مالی ارزشگذاری داراییهای نامشهود مانند برند، حق امتیاز و فناوری اطلاعات ضروری است.
- تعیین مالیات: در برخی موارد ارزشگذاری برای محاسبه مالیات بر ارث، هدیه و سایر مالیاتها مورد استفاده قرار میگیرد.
- تعیین حقوق و دستمزد: در برخی شرکتها ارزشگذاری برای تعیین پاداش و حقوق مدیران بر اساس عملکرد شرکت استفاده میشود.
ارزیابی رویدادهای شرکتی
رویدادهای شرکتی اتفاقاتی هستند که میتوانند به طور قابل توجهی بر ارزش یک شرکت تاثیر بگذارند، این رویدادها میتوانند داخلی یا خارجی باشند و شامل ادغام و تملیک، عرضه اولیه سهام، تغییر در مدیریت، تغییرات در قوانین و مقررات و بحرانهای اقتصادی باشند؛ ارزیابی رویدادهای شرکتی به دلایل زیر مهم هستند:
-
- تعیین ارزش دقیق: رویدادهای شرکتی میتوانند به طور قابل توجهی ارزش ذاتی یک شرکت را تغییر دهند، برای مثال یک ادغام موفق میتواند به افزایش درآمد و سودآوری شرکت منجر شود و در نتیجه ارزش آن را افزایش دهد.
- پیشبینی آینده: با ارزیابی تاثیر رویدادهای گذشته و حال بر ارزش شرکت میتوان به پیشبینی بهتر عملکرد آینده شرکت کمک کرد.
- تصمیمگیری سرمایهگذاری: سرمایهگذاران میتوانند با در نظر گرفتن رویدادهای شرکتی تصمیمات سرمایهگذاری آگاهانهتری اتخاذ کنند.
- مدیریت ریسک: شناسایی و ارزیابی رویدادهای شرکتی که میتوانند ریسک سرمایهگذاری را افزایش دهند به مدیران شرکت کمک میکند تا اقدامات لازم برای کاهش این ریسکها را انجام دهند.
انواع روشهای ارزش گذاری شرکت کداماند؟
ارزش گذاری شرکت فرآیندی است که برای تعیین ارزش واقعی یک شرکت در یک نقطه زمانی مشخص انجام میشود، روشهای مختلفی برای ارزش گذاری شرکت وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع شرکت، صنعت، هدف ارزشگذاری و اطلاعات موجود بستگی دارد، به طور کلی روشهای ارزشگذاری به دو دسته اصلی تقسیم میشوند که در تصویر زیر آنها را نام بردهایم.
اکنون که با روشهای ارزش گذاری شرکت آشنا شدید، بهتر است که با جزئیات بیشتری آشنا شوید.
-
- روشهای مستقیم (Absolute Valuation): روش اول یعنی روش مستقیم شامل روشهای زیر میباشد:
-
-
- روش درآمدی: ارزش شرکت بر اساس جریان نقدی آتی آن محاسبه میشود.
- روش سود تقسیم بر قیمت: ارزش سهام بر اساس نسبت سود تقسیم شده به هر سهم محاسبه میشود.
- روش دارایی: در این روش ارزش شرکت بر اساس ارزش داراییهای آن محاسبه میشود.
- روش هزینه: ارزش شرکت بر اساس هزینه جایگزینی داراییهای آن محاسبه میشود.
-
-
- روشهای نسبی (Relative Valuation): روش دوم نیز شامل موارد زیر میشود:
-
-
- روش مقایسهای: ارزش شرکت با مقایسه آن با شرکتهای مشابه در صنعت محاسبه میشود.
- روش گزینههای واقعی: در این روش ارزش شرکت با در نظر گرفتن گزینههای رشد و انعطافپذیری آن محاسبه میشود.
-
روش ارزش گذاری شرکت براساس ارزش بازار
ارزش گذاری شرکت براساس ارزش بازار یکی از سادهترین و رایجترین روشها برای تعیین ارزش یک شرکت است؛ در این روش ارزش شرکت به سادگی از طریق ضرب تعداد سهام در گردش در قیمت هر سهم محاسبه میشود.
ارزش بازار = تعداد سهام در گردش × قیمت هر سهم
ارزش بازار یک ابزار مفید برای ارزیابی سریع ارزش یک شرکت اس؛ اما به تنهایی نمیتواند به عنوان یک معیار دقیق برای ارزشگذاری استفاده شود، برای تصمیمگیریهای مهم سرمایهگذاری بهتر است از ترکیبی از روشهای ارزشگذاری استفاده شود و عوامل کیفی و کمی شرکت نیز در نظر گرفته شود.
نحوه ارزش گذاری شرکت
نحوه ارزش گذاری شرکت فرآیندی است که طی آن ارزش جاری یک شرکت تعیین میشود، این ارزش میتواند برای اهداف مختلفی از جمله خرید و فروش سهام، ادغام و خرید شرکتها، ارزیابی عملکرد مدیریت و تصمیمگیریهای سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گیرد.
ارزش فعلی چیست؟
ارزش فعلی، ارزش جاری یک مقدار پول در آینده یا مجموع جریان وجوه نقد دریافتی آتی است که ارزش آن با یک نرخ بازده مشخص به ارزش فعلی تبدیل میشود.
جریانهای نقدی آتی با یک نرخ بهره مشخص تنزیل مییابند و هرچه نرخ تنزیل بالاتر باشد ارزش فعـلی جریانهای نقدی آتی کمتر میشود، تعیین نرخ تنزیل مناسب کلید ارزش گذاری درست جریانهای نقدی آتی است.
بهترین روش ارزش گذاری شرکت چیست؟
پاسخ به این سوال مانند بسیاری از سوالات مالی به عوامل متعددی بستگی دارد، انتخاب بهترین روش ارزش گذاری شرکت نیازمند در نظر گرفتن ویژگیهای خاص هر شرکت، اهداف ارزشگذاری و اطلاعات در دسترس است.
برای انتخاب بهترین روشهای ارزش گذاری شرکت میتوانید با مطالعه و بررسی دقیق هر یک از روشها درک بهتری از مزایا و معایب آنها پیدا کنید و روش مناسب برای شرکت خود را انتخاب کنید و به طور کلی روش ارزشگذاری جریان نقدی آزاد (DCF) یکی از دقیقترین و جامعترین روشها محسوب میشود؛ اما اجرای این روش نیازمند دانش تخصصی و اطلاعات مالی دقیق است.
ارزش گذاری نسبی
ارزشگذاری نسبی یکی از روشهای پرکاربرد در ارزیابی شرکتها است که در آن ارزش یک شرکت با مقایسه آن با شرکتهای مشابه در همان صنعت یا بخش تعیین میشود، این روش بر این فرض استوار است که شرکتهایی که شباهتهای زیادی به هم دارند باید ارزش گذاری مشابهی نیز داشته باشند و دلیل استفاده از ارزش گذاری نسبی را در تصویر زیر نام بردهایم.
اکنون که دلایل استفاده از ارزش گذاری نسبی را نام بردهایم، توضیحات آن را نیز بدانید:
-
- سادگی: محاسبات در این روش نسبتا ساده است و به اطلاعات پیچیده مالی نیاز ندارد.
- سرعت: نتایج ارزشگذاری نسبی به سرعت قابل محاسبه هستند.
- قابلیت مقایسه: این روش به خوبی برای مقایسه شرکتها با یکدیگر مناسب است.
- کاربرد گسترده: در بازارهای مالی به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد.
ارزش گذاری نقدی
ارزش گذاری نقدی فرآیندی است که طی آن ارزش فعلی یک دارایی شرکت یا جریان نقدی آینده تخمین زده میشود، به عبارت سادهتر ارزش گذاری نقدی به ما میگوید که یک دارایی در حال حاضر چقدر ارزش دارد، این مفهوم در حوزههای مختلف مالی از سرمایهگذاری گرفته تا حسابرسی و ارزیابی کسبوکار کاربرد فراوانی دارد.
تفاوت ارزش گذاری با قیمت چیست؟
ارزش گذاری و قیمت دو مفهوم مرتبط اما متفاوت در دنیای مالی هستند؛ در حالی که هر دو به تعیین ارزش یک دارایی مربوط میشوند تفاوتهای اساسی بین آنها وجود دارد:
-
- ارزشگذاری (Valuation): فرآیندی است که طی آن ارزش ذاتی یا واقعی یک دارایی، شرکت یا جریان نقدی آینده تخمین زده میشود، این ارزش براساس تحلیلهای مالی و اقتصادی و با استفاده از مدلهای مختلف ارزش گذاری محاسبه میشود.
- قیمت (Price): مبلغی است که برای خرید یا فروش یک دارایی در بازار پرداخت میشود و هدف از آن تسهیل مبادلات و تعیین ارزش یک دارایی در لحظه معامله است.
مثالی درمورد تفاوت ارزش گذاری و قیمت
فرض کنید میخواهید یک خودروی دست دوم بخرید، شما به یک نمایشگاه میروید و خودروی مورد نظرتان را پیدا میکنید و فروشنده برای این خودرو قیمتی برابر با 100 میلیون تومان تعیین کرده است، این قیمت، قیمت بازار خودرو است که فروشنده براساس عوامل مختلفی مانند مدل خودرو، سال ساخت، کارکرد، وضعیت ظاهری و تقاضای بازار تعیین کرده است.
اما ارزش واقعی این خودرو چه قدر است؟ پس از انجام بررسیهای لازم شما به این نتیجه برسید که ارزش واقعی این خودرو 85 میلیون تومان است، در این صورت تفاوت بین قیمت بازار (100 میلیون تومان) و ارزش واقعی (85 میلیون تومان) نشان میدهد که قیمت خودرو کمی بالاتر از ارزش واقعی آن است.
در این مثال:
-
- قیمت: 100 میلیون تومان (مبلغی که فروشنده درخواست میکند)
- ارزش گذاری: 85 میلیون تومان (ارزیابی شما از ارزش واقعی خودرو)
تفاوت بین این دو مفهوم به شما کمک میکند تا تصمیم بهتری برای خرید خودرو بگیرید؛ اگر شما حاضر باشید 100 میلیون تومان برای این خودرو بپردازید به این معنی است که شما معتقدید ارزش این خودرو برای شما بیشتر از 85 میلیون تومان است، اما اگر بخواهید با قیمتی کمتر از 85 میلیون تومان خودرو را خریداری کنید میتوانید با فروشنده چانه بزنید.
نکته:
ارزش گذاری یک فرآیند ذهنی و نسبی است و ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد؛ اما قیمت بازار تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند عرضه و تقاضا، احساسات بازار و اخبار تغییر میکند.
نتیجه گیری
ارزش گذاری شرکت فرآیندی است که طی آن ارزش فعلی یک شرکت محاسبه میشود و این ارزش میتواند برای اهداف مختلفی از جمله خرید یا فروش شرکت، سرمایهگذاری، ادغام و یا حتی ارزیابی عملکرد مدیریت مورد استفاده قرار گیرد.
در مقالهای که خواندید شما را با روشهای ارزش گذاری شرکت آشنا کردیم و همچنین دلیل استفاده از آنها را نیز بیان کردیم، در انتها اگر سوالی دارید میتوانید در قسمت دیدگاه برایمان کامنت بگذارید تا کارشناسان در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ دهند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.