حسابداری انبار چیست؟ محاسبه موجودی کالای ساخته شده

حسابداری انبار یکی از مهم‌ترین شاخه‏‌های حسابداری می‌‏باشد، در هر کسب و کار بسته به نیاز چند حسابدار وجود دارد که یکی از آن‏‌ها حسابدار انبار است؛ حسابدار انبار به مواردی مانند عملیات‏‌هایی برای مشخص کردن ارزش ریالی موجودی انبار می‌‏پردازد که از برنامه مالی موسسه محافظت نماید.

وظایف حسابدار انبار با انباردار متفاوت است، البته آموزش اصول انبارداری بخشی از آموزش حسابداری انبار می‏‌باشد و برای استخدام شدن به عنوان حسابدار انبار باید به اصول انبارگردانی، حسابداری صنعتی تولیدی و تمامی قوانین انبار اشراف داشته باشید.

انبار چیست؟

انبارها برای فروش، خریداری و تولید استفاده می‌‏شوند؛ انبارها محل نگهداری کالاهای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه و فرآورده‌‏های مختلف می‏‌باشند که براساس یک سیستم صحیح طبقه‏ بندی می‏‌شوند.

به زبان ساده‏‌تر انبار محل نگهداری کالاست و یکی از بخش‌‏های مهم هر نوع کسب و کار است، شاید بخواهید بدانید که ماهیت انبار در حسابداری انبار چیست، انبارها در کدینگ حسابداری ماهیت بدهکار دارند.

محل انبار

به طور کلی انبارها از نظر سازمانی به دو گروه انبارهای مرکزی (اصلی) و انبارهای فرعی (دستی) تقسیم می‌‏شوند، محل انبار باید به گونه‏‌ای باشد که حداکثر بازدهی و سرعت عمل را امکان‌‏پذیر کند.

انبارها باید تا جای ممکن به محل رسیدن و ارسال کالا نزدیک باشند تا هزینه نقل و انتقال به حداقل برسد، انبار باید به آسانی در دسترس همه قسمت‏‌ها باشد.

در کارخانه‏‌های بزرگ که تعداد دوایر زیاد است، نمی‏‌توان انبار را هم نزدیک دایره رسید کالا و هم نزدیک به دایره مصرف کننده قرار داد تا تحویل مواد آسان‏‌تر صورت بگیرد، به همین دلیل اغلب به انبارهای فرعی که برای تحویل مواد به قسمت‏‌های مختلف کارخانه مناسب هستند نیاز است، انبار مرکزی مواد و مصالح را به انبارهای فرعی برای تحویل به حوزه عمل خود صادر می‏‌کند.

حسابداری انبار بخش مهمی از حسابداری سازمان‌ها و موسسات می‌باشد

انواع انبار

انبارها از نظر نوع ساخت، دسته بندی‌های مختلفی دارند که شامل موارد زیر هستند:

• • انبارهای پوشیده: این مکان‏‌ها از اطراف بسته شده و دارای سقف و وسایل ایمنی کامل هستند.
  • انبارهای سرپوشیده (هانگارد): این انبارها دارای سقف بوده اما از چهار طرف باز و فاقد حفاظ جانبی هستند، این نوع انبار موجودی کالا را فقط از آفتاب و باران حفظ می‏‌کند.
  • ‏ انبارهای باز محوطه: این انبارها به صورت محوطه باز بوده و معمولاً برای نگهداری ماشین ‏آلات و لوازم سنگین به کار می‌‏روند، این انبارها برای وسایلی که با آفتاب و باران آسیب می‏‌بینند و شرایط دمایی خاصی نیاز دارند، مناسب نیستند.

انبار و انبارگردانی در حسابداری انبار

آموزش انبارگردانی یکی از مهم‌ترین آموزش‌هایی است که انبارداران باید انجام دهند، انبارگردانی مجموعه فرآیندهایی است که درون حسابداری انبار قرار دارد و به دلیل تأثیر مستقیم در سود و زیان شرکت اهمیت بالایی دارد.

انبارگردانی معمولا سالیانه انجام می‏‌شود و به صورت‌برداری از موجودی انبار و ارزیابی موجودی انبار، انبارگردانی گفته می‏‌شود، در این فرآیند موجودی کالا در یک زمان مشخص با موجودی ثبت شده، در دفاتر مطابقت داده شده و باید مغایرت آن با دفاتر رفع شود.

انبارگردانی‌‏ها به مواردی مانند انبارگردان میان دوره، پایان سال و رندوم تقسیم می‏‌شوند، در انبارگردان رندوم تعدادی از کالاها به صورت اتفاقی انتخاب شده و برای بررسی شمارش می‏‌شوند.

انباردار وظیفه دارد که گزارشات را تهیه نماید و اسناد را بایگانی کند

انبارداری و وظایف انباردار

در بعضی موسسات کوچک فقط یکی از شغل‏‌های حسابداری انبار یا انباردار دیده می‏‌شود، اما در موسسات بزرگ‏‌تر هر دوی این شغل‏‌ها وجود دارد؛ از وظایف انباردار در کسب و کارها می‏‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• • گزارش‌‏های لازم را به مقامات مربوط ارائه کند.
  • اسناد و مدارک مهم انبار را بایگانی کند.
  • حراست و نگهبانی اجناس انبار به خوبی انجام شده و اصول ایمنی در انبار رعایت شود.
  • با همکاری حسابداری صنعتی و واحد سفارش‌‏ها حداقل و حداکثر نقطه سفارش را تعیین کند.
  • تنظیم کدگذاری و طبقه‏ بندی کالاها و اجناس را انجام دهد.
  • مشخصات اجناس وارد شده و صادر شده از انبار را در دفاتر و کارت‏‌های انبار ثبت کند.
  • برگ درخواست خرید کالا در صورت نیاز توسط انباردار صادر شود.
  • فرم‏‌های مرجوعی و برگشت از خرید کالا و سایر فرم‌‏های مشابه توسط انباردار ثبت شود.
  • حواله انبار هنگام تحویل کالا توسط انباردار صادر شود.
  • قبض انبار یا برگ رسید جنس به انبار پس از تحویل کالا توسط انباردار ثبت شود.
  • تحویل اجناس و کالای خریداری شده براساس اسناد و مدارک خرید انجام شود.

مهارت‏‌های مورد نیاز برای انبارداری

از مهم‌ترین مهارت‏‌های مورد نیاز برای انبارداری می‏‌توانیم گزینه‌های زیر را شرح دهیم:

• • یک انباردار باید دقت کاری بالایی برای شمارش و مشخص کردن صحت آمار کالا داشته باشد.
  • یک انباردار باید با تجهیزات و دستگاه‏‌های مربوط آشنا بوده و بتواند از جک هیدرولیکی، ناوگان حمل و نقل داخلی و سیستم برقی استفاده کند و همچنین بر نرم ‏افزار انبارداری تسلط داشته باشد.
  • توانایی حل مسئله با دقت و سرعت و رفع مشکلات مربوط به انبار، مواد اولیه، قدرت چاره ‏اندیشی و یافتن راه‏ حل‌های مناسب باید توسط انباردار انجام شود.
  • انباردار باید با اعضای تیم به خوبی همکاری کرده و با همکاران ارتباط خوبی برقرار کند، ارتباط موثر با تامین‏ کنندگان و مشتریان برای انبارداران اهمیت بالایی دارد.
  • با پیشرفت فناوری مهارت‌‏های استفاده از نرم افزار حسابداری و سیستم‌‏های مدیریت انبار اهمیت بیشتری پیدا کرده است، انباردار باید بتواند از نرم افزار مدیریت انبار و سیستم‏‌های خودکار شناسایی کالا استفاده کند.
  • انباردار باید توانایی فیزیکی مناسبی برای جابه‏ جایی وسایل داشته باشد که حتی گاهی شامل وسایل سنگین هم می‏‌باشند.
  • آشنایی با کامپیوتر برای انبارداران ضروری بوده، باید توانایی استفاده از نرم افزار انبارداری اکسل و اکسس (access) را داشته باشند.
  • انبارداران باید توانایی انعطاف ‏پذیری بالایی در تغییر و تنظیمات سریع داشته باشند.

انبارداری مهارت‏‌های فنی، مدیریتی و ارتباطی را ترکیب می‏‌کند، پس با ارتقای این مهارت‏‌ها انباردار می‌‏تواند وظایف خود را بهتر انجام داده و بهبود عملکرد در انبارداری حاصل می‏‌شود.

مزایای شغل انبارداری

از مزایای شغل انبارداری می‌‏توان به فرصت‌های شغلی و حقوق دستمزد مناسب اشاره کرد، در صنایع مختلف نیاز به انباردار احساس می‏‌شود، پس فعالان این حرفه دارای آینده شغلی مناسبی خواهند بود. انبارداری راهی برای ورود به مشاغل بالاتر لجستیکی می‏‌باشد.

خطرات شغل انبارداری

همگی می‌‏دانیم که هر شغلی خطرات و چالش‏‌های مخصوص به خود دارد، پس بهتر است که با چالش‌های انبارداری نیز آشنا شوید، از چالش‌‏های سیستم مدیریت انبار می‏‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • در صورت مدیریت نادرست موجودی انبار، شرکت برای تامین کالاهای مورد نیاز خود و مشتریان با مشکلات زیادی مواجه خواهد بود.
  • چیدمان نادرست کالاها در انبار می‏‌تواند خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد.

برای مثال مواد اشتعال‏‌زا و سمی باید در شرایط مناسبی به دور از کالاها و تجهیزات دیگر نگهداری شوند، در بدو ورود هر کالا باید جایگاه مناسبی برای قرارگیری آن وجود داشته باشد؛ اگر محل مناسبی برای قرارگیری یک محصول پیش ‏بینی نشده باشد، نیروهای کار در انبار باید زمان زیادی برای پیدا کردن جای مناسب برای کالاها و جابه‏ جایی آن‏‌ها صرف کنند.

• • از مهم‌ترین خطرات شغل انبارداری، خطرات کار با تجهیزات و کالاهای سنگین، لغزش روی مواد روغنی موجود روی زمین، افتادن از ارتفاع، آتش‏سوزی، سر و کار داشتن با مواد شیمیایی و سمی و سقوط اشیا از ارتفاع است.

کاربرد حسابداری انبار

اکنون که دانستید انبارداری چیست و انواع انبار از نظر ساخت به چند دسته طبقه بندی می‌شود، بهتر است که کاربرد حسابداری انبار را نیز بدانید:

مزایای حسابداری انبار

هر مسئله‌ای دارای یکسری مزایا و معایب می‌باشد که بهتر است قبل از هرگونه اقدامی با آن‌ها آشنا شود، در این قسمت از مقاله قصد داریم 4 مورد از مزایای حسابداری انبار را شرح دهیم:

1. 1. دقت در کنترل موجودی افزایش می‏‌یابد و این موضوع از کاهش یا افزایش بیش از اندازه موجودی انبار جلوگیری می‌‏کند.
   2. هزینه‌‏های مربوط به نگهداری موجودی در انبار کاهش می‏‌یابد.
   3. ارزش و مبالغ موجودی انبار به دقت شناسایی می‏‌شود.
   4. عملیات حسابداری تسهیل شده و ارزش واقعی سرمایه کسب و کار مشخص می‏‌گردد.

هدف از حسابداری انبار

در بسیاری از کسب و کارها خصوصاً کارگاه‏‌های تولیدی موجودی انبار شامل مواد اولیه و تجهیزات می‏‌باشد که بخش عمده سرمایه کسب و کار است، به همین خاطر اهمیت زیادی دارند و مدیریت این بخش بزرگ از سرمایه کسب و کار باید توسط یک حسابدار متخصص انجام شود.

اما هدف از حسابداری انبار چیست؟ هر کسب و کاری باید بتواند در لحظه به میزان موجودی انبار خود دسترسی داشته باشد و حساب‏‌های ورودی و خروجی کالا از انبار با موجودی نهایی همخوانی داشته باشد.

موجودی انبار با سود و مالیات شرکت‏‌ها ارتباط داشته و باید اطلاعات دقیق و کاملی از آن وجود داشته باشد، گاهی عدم وجود یکی از مواد اولیه یا تجهیزات می‏‌تواند باعث توقف خط تولید شود، بنابراین اطلاعات دقیق از موجودی انبار برای برنامه ‏ریزی و تهیه مواد اولیه و ملزومات اهمیت دارند، حسابداری انبار باید حداقل سالی یکبار انجام شود.

مهم‌ترین وظیفه در حسابداری انبار

فکر می‌کنید مهم‌ترین وظیفه در حسابداری انبار چیست؟ مهم‌ترین وظیفه در حسابداری انبار بررسی و شناسایی اسناد مربوط به انبار است.

بررسی موجودی انبار، بررسی اختلاف موجودی، تهیه گزارشات ماهانه و تنظیم فهرست موجودی از وظایف اصلی حسابدار انبار می‏‌باشد.

حسابداری انبار در شرکت ­های تولیدی

انبار یکی از بخش‌­های مهم هر شرکتی از جمله شرکت­‌های تولیدی است؛ زیرا بخش عظیمی از کالاها، دارایی‌­ها، مواد اولیه و کالای تولید شده در این محل نگهداری می­‌شود؛ بنابراین با توجه به اهمیت انبار، این واحد در خصوص ورود و خروج کالا و نگهداری مواد و کالا دارای حسابداری مجزایی است.

با کمک حسابداری انبار ارزش موجودی‌های انبار محاسبه می­‌شود، با محاسبه ارزش موجودی­‌ها می­‌توان نسبت به تهیه و تنظیم صورت­‌های مالی اقدام کرد، حسابداری انبار با استفاده از دور روش دائمی و ادواری انجام می­‌شود و انتخاب یکی از این دور روش به شرایط شرکت، نوع کالا و مواد موجود بستگی دارد.

کارت حسابداری انبار چیست؟

در انبار برای کنترل دقیق‏‌تر از اسناد مختلفی استفاده می‏‌شود. این اسناد باعث راحت‌‏تر شدن کارها، کاهش خطای محاسبات و کاهش هزینه‏‌های انبار می‌‏شوند. کارت انبار یکی از فرم‌‏هایی است که انباردار برای کارهای مختلف مانند ثبت سفارشات از آن استفاده می‏‌کند.

انباردار باید در زمان تحویل کالا اسناد انبار را امضا و تایید نماید

اسناد خرید در حسابداری انبار

همه هزینه‏‌هایی که در یک مجموعه اقتصادی انجام می‌‏شود، باید براساس فاکتورهای موجود ثبت شوند. در این باره باید به مواردی مانند تخفیف‌‏ها، مشخصات فروشنده، ارزش افزوده و سایر هزینه‏‌ها پرداخته شود.

هزینه‌‏هایی که مربوط به زمان فعلی نیستند تا زمان ثبت مبلغ نهایی روی قیمت حواله فروش تاثیر ندارند، اگر هزینه‌‏های جانبی مانند هزینه حمل و نقل، گمرک مشخص نباشند، قیمت نهایی خرید مشخص نمی‏‌شود و ثبت این هزینه‌‏ها در اسناد خرید الزامی است.

اسناد انتقال کالا بین انبار در حسابداری انبار

دومین اصل در حسابداری انبار مربوط به انتقال کالا شامل مواد اولیه، مواد نیمه آماده بین قسمت‏‌های مختلف یک واحد تولیدی یا انبارهای دیگر است که نیازمند اسناد رسمی می‌باشد، ابتدا قسمت سند حواله انتقالی از انبار مبدا تعیین شده و بعد بهای سند به انبار مقصد اضافه می‏‌شود.

تنظیم سند برای این انتقالات در محاسبه هزینه، قیمت محصول و بررسی یکسان بودن هزینه سند موارد انتقال یافته و خود مواد به حسابداران کمک خواهد کرد.

اسناد بهای تمام شده کالای تولیدی

در این اسناد باید بهای تولید یک محصول غیر از مواد مصرفی، هزینه بسته ‏بندی، انبارداری و حمل کالا تعیین شود، تهیه این اسناد نیازمند اشراف به حسابداری صنعتی بوده تا بتوانید اسناد و مدارک مربوط به بهای تمام شده شرکت تولیدی را به دست آورید، تهیه این اسناد را می‏‌توان سخت‏‌ترین اصل در حسابداری انبار دانست.

بهای تمام شده کالای صادره از انبار در حسابداری انبار

قیمت نهایی هر کالا هنگام خروج از انبار باید تعیین شود، این تعیین قیمت از طریق دو سیستم ارزیابی ادواری موجودی و سیستم ارزیابی دائمی موجودی انجام می‌‏شود.

در سیستم ادواری مبلغ کالا در پایان هر دوره مشخص شده و بهای تمام شده کالا در پایان دوره معادل ارزش کل کالای موجود، منهای ارزش موجودی پایان دوره، به علاوه کل ورودی طی دوره، به علاوه ارزش موجودی ابتدای دوره می‏‌باشد.

هزینه ‏های موجودی برای فروشندگان

هزینه‌‏هایی مانند خرید کالا، هزینه‏‌های آماده ‏سازی محصول برای فروش و مالیات حمل و نقل و فروش، از هزینه‌‏های مستقیم موجودی برای فروشندگان است، سود ناخالص برای فروشندگان از تفاوت قیمت فروش و قیمت واقعی یک محصول حاصل می‏‌شود؛ پایین‌‏تر بودن قیمت محصول فروخته شده در مقایسه با قیمت فروش از قدرت‏‌های مهم برای یک کسب و کار است.

هزینه‏‌های موجودی تولیدکنندگان

در سازمان‏‌های تولیدی هزینه‏‌های مواد خام، هزینه تولید، هزینه نیروی کار مانند حقوق و دستمزد کارکنان در فرآیند تولید جزو هزینه‏‌های مستقیم محسوب می‌‏شود.

هزینه تولید سربار

هزینه تولید سربار شامل هزینه‌‏هایی است که به طور مستقیم با هزینه مواد و نیروی انسانی مرتبط هستند، این هزینه‏‌ها شامل حقوق مدیران کارخانه، مواد مورد نیاز برای نگهداری ماشین آلات و تامین انرژی آن‏‌ها می‌‏باشد.

فرآیند دریافت کالا در انبار و منابع ورود کالا به انبار

منابع مختلفی برای انواع مواد اولیه، نیمه آماده، کالا و محصولات به انبار وجود دارد که به شرح موارد زیر می‌باشند:

• • ورودی‏‌هایی که از خریدهای داخلی به انبار وارد می‏‌شوند
  • ورودی‏‌هایی که از خریدهای خارجی به انبار وارد می‏‌شوند
  • ورودی‏‌هایی که از نوع کالاهای مرجوعی و سایر انبارها هستند
  • ورودی‏‌هایی که از کارگاه‌‏ها به انبار وارد می‌‏شوند
  • ورودی‌‏هایی که به صورت خریداری شده به انبار وارد می‏‌شوند

انبارها با شیوه‏‌های مختلف کالا را دریافت کرده و آن را در قفسه ‏بندی‏‌ها نگهداری می‌‏کنند، اما کالاها پس از پذیرش از کارخانه‌‏ها یا تولیدی‌‏ها پس از تخلیه محصولات در انبار در بخش‌‏های قرنطینه نگهداری می‏‌شوند.

در این بخش کیفیت و کمیت آن‏‌ها بررسی شده و پس از آن به انبار منتقل می‏‌شوند، بعد از این مراحل اطلاعات کالا در سیستم‏‌های آنلاین ثبت شده و سند، شناسه و گزارش لازم به مشتری ارائه می‌‏شود تا درستی اطلاعات تایید شود.

انواع موجودی حسابداری انبار

یک شرکت براساس نیاز خود و محصول تولیدی انواع مختلفی از کالا را نگهداری می‏‌کند، انواع شرکت‏‌های مختلف تولیدی، بازرگانی و خدماتی کالاهای مختلفی در انبار خود دارند.

مواد اولیه

در کسب‏ و کارهای تولیدی مواد اولیه که شامل مواد و قطعات مورد نیاز برای تولید و ساخت محصول می‏‌باشد، در انبار به میزان کافی وجود دارد تا در زمان نیاز مورد استفاده قرار بگیرد.

موجودی کالای در حال ساخت

دسته‌‏ای از مواد که جزو مواد اولیه نیستند و هنوز به محصول نهایی تبدیل نشده‌‏اند به عنوان موجودی کالای در حال ساخت در نظر گرفته می‏‌شوند، این مواد در میان فرآیند ساخت قرار دارند.

گاهی فرآیند تولید به صورت موقت متوقف می‏‌شود، تا قطعاتی برای ادامه فرآیند تولید تامین شود، در این زمان محصولات به صورت نیمه آماده در انبار نگهداری می‏‌شوند.

موجودی کالای ساخته شده

موجودی کالای ساخته شده از اثرگذارترین مواد در سود مستقیم شرکت می‌‏باشد و رعایت توازن بین مقدار موجودی کالای ساخته شده و تقاضای بازار بسیار مهم است، در این زمینه یک سیستم حسابداری انبار مناسب می‏‌تواند شرکت را برای سوددهی بهتر راهنمایی کند.

اگر موجودی کالای ساخته شده کم‌تر از نیاز بازار باشد؛ شرکت مشتری‏‌ها و سود خود را از دست می‏‌دهد و اگر بیشتر از نیاز بازار باشد، هزینه‏‌هایی برای نگهداری موجودی کالای ساخته شده به شرکت تحمیل می‌‏شود.

همچنین برای موارد فاسد شدنی این ازدیاد موجودی و عدم فروش به موقع می‌‏تواند با خسارات بالایی همراه باشد، بهای تمام شده و کالای فروش رفته مربوط به موجودی کالای ساخته شده بوده و هزینه‏‌های تولید کالا را شامل می‌‏شود.

موجودی کالای امانی

کالاهایی که به صورت امانی از انبار خارج می‌‏شوند، جزو این دسته به حساب می‌‏آیند، موجودی امانی اگرچه در حال حاضر در انبار موجود نیست اما بعد از مدتی دوباره به انبار برمی‏‌گردد.

موجودی ضایعات

تولیدات معیوب و مواد دور ریز که قابلیت بازیافت دارند تا به نحوی از آن‏‌ها استفاده شود ضایعات نامیده می‏‌شوند، برای ضایعات فلزی آهنی به دلیل ارزش مالی باید نظارت دقیقی وجود داشته باشد.

تفاوت موجودی و دارایی

دارایی های ثابت یا اموال یک کسب و کار با موجودی انبار متفاوت است، دارایی‏‌ها شامل وسایلی که سازمان برای استفاده آن‏‌ها را خریداری می‏‌کند می‏‌باشند و انتظار فروخته شدن این دارایی‌‏ها وجود ندارد، اما موجودی کالا برای خرید و فروش و کسب سود، خریداری یا تولید شده است.

روش ‏های کد گذاری در انبارها

با انجام شماره‏ گذاری قفسه‌‏های انبار، یافتن کالاها با سرعت بیشتری امکان‏‌پذیر است؛ این کار در طولانی مدت باعث کاهش هزینه انبار و انبارداری و افزایش سرعت در فرآیندهای انبار می‏‌شود. با در نظر گرفتن تعداد کالاها، قفسه‏‌ها و ردیف‌‏ها شیوه‌‏های کدگذاری قفسه انبار را در تصویر زیر نام برده‌ایم.

اسناد در انبارداری به شیوه‌های مختلف کدگذاری می‌شوند تا آسان‌تر قابل دسترسی باشند

اکنون که با شیوه‌های قیمت گذاری کالا و خدمات آشنا شدید، ادامه توضیحات آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:

• • کدگذاری قفسه‏‌ها با اعداد ترتیبی: در انبارهایی که قفسه‌‏های آن‌‏ها تعداد محدودی دارد، می‌‏توان از روش کدگذاری با اعداد ترتیبی استفاده کرد؛ برای مثال قفسه‏‌های سمت راست با اعداد فرد و قفسه‏‌های سمت چپ با اعداد زوج شماره ‏گذاری می‏‌شود، اعداد تعیین شده مخصوص قفسه‏‌ها بوده و برای طبقه‌‏ها و ردیف‏‌ها باید از اعداد و حروف معنادار کمک گرفت.

• • کدگذاری با حروف الفبا: قفسه‏‌های چیده شده در این روش طبق حروف الفبا از (الف) تا (ی) کدگذاری می‏‌شود.

• • کدگذاری با اعداد و حروف: اگر سیستم قفسه ‏بندی بزرگی دارید، این روش برای شما مناسب است با این روش می‏‌توان ردیف، قفسه، ‏طبقه و قسمت‏‌های داخلی را مشخص کرد. برای مثال می‌‏توان راهروها را از طریق اعداد ترتیبی، ردیف‏‌های سمت راست با اعداد فرد و سمت مقابل با اعداد زوج کدگذاری کرد.

طبقات هر قفسه از بالا به پایین با حروف الفبا و بخش داخلی آن با اعداد ترتیبی کدگذاری می‏‌شود، کدها می‏‌توانند در برگیرنده اطلاعاتی مانند رنگ، قفسه، ستون، ردیف و موقعیت باشند که این موارد با سیستم انبارداری یک مجموعه به روش خاص طراحی می‌کند.

• • کدگذاری مخفی: برای کدگذاری مخفی باید ابتدا آن کدها را به کارکنان خود آموزش دهید تا درک درستی از آن‌‏ها داشته باشند، کدهای انتخاب شده معنا و مفهوم خاصی دارند و برای خوانش آن‏‌ها باید راهنمای خواندن آن کد را دانست.

• • کدگذاری اعشاری: این روش خصوصا در کتابخانه‌‏ها کاربرد دارد، برای مثال در 8/15/20 مشخص می‏‌شود که 20 گروه کتاب، 15 نام مؤلف و 8 نام کتاب است.

• • کدگذاری نیمونیک: در این روش حرف اول کالاهایی که موجودی کمی دارند به کار می‌‏رود، روش نیمونیک نام کالا یا ویژگی‏‌های آن را به صورت مفید و مختصر بیان می‏‌کند، به عنوان مثال سمپاد مخفف سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان می‏‌باشد که با این روش کدگذاری شده است.

• • کدگذاری میله‌‏ای (بارکد): روی محصولاتی که از فروشگاه‏‌ها می‌‏خرید بارکدی وجود دارد، اکنون در جهان این روش بسیار کاربردی است. بارکدها مجموعه‌‏ای از اطلاعات حرفی و عددی هستند که به صورت میله‌‏هایی روشن و تاریک تصویر می‌‏شود و اطلاعات کالا را شرح می‌‏دهد.

در این روش هر یک از میله‌‏ها با توجه به فضای خالی بین آن‏‏‌ها و میزان باریک بودن ویژگی خاصی را نشان می‌‏دهد، برای خوانش این روش کدگذاری از دستگاه بارکدخوان استفاده می‏‌شود.

روش‏ های ثبت موجودی کالا

روش‏‌های ثبت موجودی کالا شامل روش ثبت ادواری موجودی و ثبت دائمی موجودی کالا می‏‌باشد و حسابدار باید به هر دو روش اشراف داشته باشد که در ادامه این روش‌‏ها را بیشتر توضیح خواهیم داد.

روش های ارزش گذاری موجودی حسابداری انبار

ارزش گذاری موجودی نوعی روش حسابداری بوده که در آن شرکت هنگام تهیه گزارش مالی سالیانه برای تعیین ارزش موجودی‏‌های فروخته شده استفاده می‏‌کند، موجودی جزو دارایی‏‌های کسب و کار بوده و برای ثبت در حسابداری موجودی باید ارزش آن تعیین شود.

ارزش موجودی می‏‌‌تواند در محاسبه نرخ گردش موجودی کمک کرده و برای برنامه‏ ریزی خریدهای بعدی کمک کننده است، اطلاعات در حواله انبار شامل دو بخش اطلاعات مقداری و اطلاعات ریالی می‏‌باشد، انباردار اطلاعات تعدادی و حسابدار اطلاعات ریالی را ثبت می‏‌کند.

چهار شیوه اصلی به عنوان روش‌‏های ارزیابی موجودی کالا در پایان دوره‌‏های مالی وجود دارد که می‌‏توان از آن بهره برد که در ادامه درباره این روش‌‏ها توضیح خواهیم داد.

روش شناسایی ویژه

در این روش کالاهای موجود در انبار از زمان موجود شدن تا زمان فروش ردیابی می‏‌شود که این روش برای اقلام بزرگی که به سادگی قابل شناسایی بوده و هزینه و ویژگی‏‌های بسیار متفاوت با سایر موجودی‏‌ها دارند مورد استفاده است.

مهم‌ترین استفاده از این روش ردیابی هر کدام از این محصولات با RFID (شماره سریال مخصوص به خود) می‌‏باشند، این شیوه دقت در ارزیابی موجودی را افزایش می‏‌دهد اما جز برای اقلام و کالاهای ارزشمند با تعداد کمتر قابل استفاده نیست و کاربرد محدودی دارد.

روش میانگین موزون

در روش میانگین وزنی یا هزینه متوسط ارزش کلی موجودی بر مبنای میانگین بهای تمام شده اقلام خریداری شده و فروخته شده در دوره حسابداری تعیین می‏‌شود، اگر کسب و کار در یک دوره زمانی با نوسانات شدید قیمت مواجه باشد براساس روش میانگین موزون می‌‏توان ارزیابی موجودی را به درستی انجام داد و از اختلاف در محاسبات که ناشی از تغییر قیمت‏‌ها می‏‌باشد جلوگیری کرد.

اگر یک کسب و کار در یک دوره مالی محصولی یکسان را با قیمت‌‏های متفاوت خریده باشد، با روش میانگین موزون می‏‌توان بهای تمام شده را برای کالای فروش رفته به دست آورد.

کل مبالغی که برای خرید کالا صرف شده را بر تعداد کالای خریداری شده تقسیم می‏‌کنیم، به این شکل متوسط قیمت کالای فروخته شده به دست می‏‌آید؛ این قیمت را می‏‌توان در تعداد کالای فروخته شده ضرب و مبلغ کل کالای فروخته شده را به دست آورد.

روش LIFO

روش LIFO آخرین ورودی اولین خروجی، به این معنی است که آخرین کالای وارد شده به انبار اولین کالایی خواهد بود که از آن خارج می‏‌شود، با این کار در پایان دوره مالی موجودی باقی مانده قدیمی‌‏ترین کالای خریداری شده خواهند بود.

روش LIFO معایب زیادی دارد، اکثر کسب و کارها در پی فروش محصولات قدیمی‌‏تر خود هستند و با این روش نمی‌‏توان به این هدف رسید، روش ارزیابی موجودی LIFO تصویر درستی از ارزش موجودی ارائه نمی‌‏دهد و قیمت‌‏هایی ایجاد می‏‌کند که در طول سال با نوسان همراه است و بیشتر سازمان‌‏ها روش FIFO را به LIFO ترجیح می‌‏دهند.

روش FIFO

در روش FIFO یا تکنیک مدیریت موجودی اولین ورود، اولین خروج، ارزش کالاها هنگام ورود و خروج از انبار ردیابی می‏‌شوند، بر اساس روش FIFO محصولی که زودتر خریداری می‏‌شود باید اول‏ از همه فروخته شود، این تکنیک دورنمایی واضحی از موجودی نهایی و ارزش آن در کسب و کارها نمایش می‏‌دهد.

کسب و کارهای زیادی از این روش استفاده می‏‌کنند تا ابتدا موجودی‏‌های قدیمی‌‏تر را به فروش برسانند؛ بنابراین بهای تمام شده کالای فروخته شده ارزش کالا را نشان خواهد داد، این روش در بیشتر کسب و کارها به خصوص آن‏‌هایی که موجودی فاسد شدنی دارند استفاده می‏‌شوند.

حسابداری موجودی

در حسابداری موجودی اطلاعات مالی سازمان به دقت و درستی محاسبه، پردازش و انتقال می‏‌یابد، این حسابداری عملیات مالی و مسئولیت‏‌های مرتبط با موجودی کسب و کار را انجام داده و دارایی شرکت را به دقت نشان می‏‌دهد.

موجودی کالا همیشه تغییر می‏‌کند، بنابراین متغیرهای مربوط به حسابداری باید شیوه‌‏های خاصی را دنبال کنند تا تصویری دقیق از وضعیت مالی کسب و کار وجود داشته باشد.

حسابداری موجودی یک وظیفه مهم برای همه کسب و کارهاست، حسابداری موجودی باید همه محصولات فروخته شده و همه محصولاتی که هنوز فروش نرفته‌‏اند را هنگام ورود و خروج از انبار بررسی کند. حسابداری انبار در حوزه تولید مواد خام، مواد در فرآیند تولید و محصولات تولید شده را شامل می‏‌شود.

اهمیت حسابداری موجودی و نرخ کالای انبار در حسابداری

از مهم‌ترین مراحل حسابداری انبار می‏‌توان به شناسایی اقلام استفاده نشده و استفاده از آن‏‌ها به بهترین شکل اشاره کرد، در این موضوع تنها با محاسبه نرخ‌‏‏های موجودی و اطلاعات دقیق درباره مقدار و تعداد آن‏‌ها حاصل می‌‏شود؛ از این‏ رو اهمیت ارزش‌‏گذاری موجودی برای کسب و کارها بالاست.

البته ممکن است در طول سال مبالغی برای این موجودی پرداخت کرده باشید، اما برای محاسبه ارزش آن نیاز به محاسبه نرخ استاندارد وجود دارد، گاهی ممکن است در پایان دوره مالی مقداری از موجودی باقی مانده باشد، اما شما نتوانید درباره قیمت نهایی و نرخ استاندارد آن‏‌ها تصمیم بگیرید در چنین مواقعی از چند تکنیک جهانی ارزش‏‌گذاری موجودی استفاده می‏‌شود.

بهترین روش ارزش گذاری موجودی انبار

روش حسابداری موجودی انبار به دلیل تاثیر مستقیم بر حاشیه کسب و کار، قیمت کالای فروخته شده، درآمد خالص و موجودی نهایی اهمیت زیادی دارد؛ اما بهترین روش ارزش گذاری موجودی در حسابداری انبار چیست؟ روش‌‏های مختلف حسابداری مزایا و معایب مختلفی دارند.

مثلا در روش LIFO به دلیل این‌‏که آخرین اقلام موجودی خریداری شده گران‏‌ترین هستند کمترین سود را به همراه دارد؛ اما در روش FIFO چون اولین اقلام موجود در انبار ارزان‌‏تر هستند سود بیشتری به همراه دارد. برای یافتن بهترین روش حسابداری موجودی انبار باید روی هزینه‌‏های موجودی تمرکز کنید.

• • اگر هزینه‌‏های موجودی به سرعت در حال افزایش است، پس روش LIFO می‌‏تواند برای شما بهتر باشد؛ چون با این روش بین درآمد و هزینه‌‏ها هماهنگی ایجاد شده و سودهای مشخص شده در دوره‌‏های مختلف تقریبا یکنواخت می‏‌شود و با توجه به این‏‌که در این روش کالاهای با قیمت بالاتر را به فروش رسیده در نظر می‏‌گیرد و باعث محاسبه هزینه‌‏های بالاتر و سود کمتر می‌‏شود.

پرداخت مالیات کم‌تر خواهد شد، اما به دلیل واقعی نبودن میزان سود، استفاده از آن در بسیاری از کشورها از جمله ایران ممنوع است.

• • از مزیت‏‌های روش FIFO می‌‏توان به هماهنگی جریان هزینه با جریان ورود و خروج فیزیکی کالا اشاره کرد که باعث نزدیکی بهای تمام شده موجودی به قیمت روز بازار در پایان دوره می‏‌گردد، اگر هزینه‏‌های موجودی در حال کاهش هستند روش FIFO بهتر است.
  • روش میانگین موزون ساده و کم هزینه است، اما این روش با ارزش روز کالا مطابقت نداشته و برای زمانی که نوسان قیمت در بازار وجود دارد ناکارآمد می‏‌باشد.
  • روش شناسایی ویژه به دلیل این‌‏که تطابق هزینه و درآمد در آن به درستی انجام می‏‌شود، روش خوبی به حساب می‌‏آید؛ اما برای کسب و کارهای بزرگ قابل استفاده نیست.

روش حسابداری موجودی

سلامت مالی یک کسب و کار توسط کنترل موجودی آن تعیین می‏‌شود، متغیرهایی که حسابداری موجودی انبار با آن‌‏ها سروکار دارد موارد زیادی مانند جا به‏ جایی موجودی، نوسان روزانه در کمیت موجودی، عمر آن‏‌ها و موجودی از دست رفته را نشان می‌‏دهد.

کسب و کارها برای محاسبه اطلاعات مالی ضروری خود درباره هزینه‏‌های نوسانی و درآمدها باید با استفاده از سیستم حسابداری بهای تمام شده را محاسبه کرده و دستورالعمل‌‏های مربوط به آن را اجرا کنند، دارایی‌‏ها و ارزش کلی موجودی در ابتدا و انتهای دوره حسابداری ثبت شده و کسب و کار از جنبه‏‌های مختلف بررسی می‌شود.

حسابداری موجودی انبار دو روش اصلی دارد که قیمت‏ گذاری نهایی کالای تولید شده با استفاده از یکی از این روش‏‌ها صورت می‏‌گیرد.

سیستم ارزیابی ادواری

بررسی دوره‌‏ای موجودی و شمارش فیزیکی برای اندازه‏ گیری میزان موجودی و بهای تمام شده در دوره‌‏های خاص با زمان‏‌های متفاوت انجام می‏‌شود، در میان دوره اطلاعاتی درباره تعداد ثبت می‏‌گردد، این روش بیشتر برای کالاهایی با قیمت پایین و تعداد و تنوع بالا و غیر قابل شمردن استفاده می‏‌شود.

در روش ارزیابی ادواری موجودی پایان دوره به عنوان موجودی اولیه دوره بعد محسوب می‏‌شود و برای برآورد هزینه‌‏های میان دوره‌‏ای و مبلغ فروش محصولات در طول دوره قیمت موجودی پایان دوره از موجودی ابتدای دوره کسر می‌‏گردد.

در سیستم ارزیابی ادواری حساب خرید در زمان خرید کالا بدهکار و وجه نقد و پرداخت بستانکار می‌‏شود، در زمان فروش و در صورت فروش نقدی حساب فروش بستانکار و حساب بانک و صندوق بدهکار می‏‌شود.

سیستم ارزیابی دائمی

ثبت و پیگیری موجودی انبار به صورت دائمی بوده و به روزرسانی‌‏ها به صورت خودکار و دائمی صورت می‌‏گیرد، وقتی یک محصول به حساب موجودی وارد یا از آن خارج می‌‏شود، تغییرات در سیستم به صورت خودکار انجام می‏‌گیرد.

این روش برای کالاهایی با قیمت بالا، اندازه بزرگ، تعداد کم و قابل شمارش که گردش کمی در طول دوره دارند مورد استفاده است، در این قسمت کالا و تعداد آن به هنگام ورود و خروج به طور دقیق ثبت می‏‌شود و برخلاف سیستم ادواری در طور دوره نیز امکان دسترسی به دفاتر مالی و موجودی کالا وجود دارد.

در این روش در زمان خرید حساب موجودی کالا بدهکار و در صورت خرید نقدی وجه نقد و در صورت خرید به صورت نسیه حساب پرداختنی بستانکار می‏‌شود.

حسابداری انبار به روش‌های موجودی پایه و خرده فروشی انجام می‌شود

روش موجودی پایه در حسابداری

در این روش یک ارزش ثابت به موجودی‏‌ها که تعداد آن‏‌ها از پیش تعیین شده است نسبت داده شده و اگر تعداد واحد موجودی‌‏ها کم‌تر از حداقل از پیش تعیین شده باشد، تعداد به روش دیگری ارزیابی می‏‌شود و ارزش واحد ثابت درباره کل تعداد موجودی اعمال می‏‌شود.

روش خرده فروشی در حسابداری

این روش برای خرده فروشی‏‌ها و مغازه‌‏هایی که اجناس آن‏‌ها به سرعت فروش می‌‏رود مناسب است، قیمت این کالاها برحسب قیمت فروش با کسر درصد معمول سود ناخالص محاسبه می‏‌شود.

انواع نرم‏ افزارهای حسابداری

نرم افزارهای حسابداری انبار بسیار متنوع می‌‏باشند، البته سازوکارها آن‏ه‌ا تقریبا مشابه است و در صورت تسلط بر چند مورد از آن‏‌ها می‏‌توان با انواع نرم افزارهای حسابداری انبار کار کرد، در ادامه چند مورد از معروف‏‌ترین نرم افزارهای حسابداری انبار را نام برده‌ایم:

• • نرم افزار انبارداری فرداد
  • نرم افزار انبار مقداری و ریاضی پندار سیستم
  • نرم افزار انبارداری رادیکال
  • نرم افزار حسابداری انبار پارمیس استار
  • نرم افزار حسابداری انبار BOM
  • نرم افزار انبار و حسابداری انبار مهفا
  • نرم افزار انبارداری صنعتی سپهر
  • نرم افزار انبارداری تحت وب انبار آنلاین
  • نرم افزار مدیریت انبار منطبق
  • نرم افزار انبار منطق
  • نرم افزار انبارداری قیاس
  • نرم افزار حسابداری و انبارداری یکتا سیستم
  • نرم افزار انبارداری سردخانه
  • نرم افزار انبارداری مبین سافت
  • نرم افزار حسابداری انبار آسان
  • نرم افزار مدیریت انبار و فروش حسابداری مالی همیار سیستم
  • نرم افزار حسابداری انبار ماهان
  • نرم افزار مدیریت انبارداری و حسابداری انبار زروان
  • نرم افزار انبارداری و مدیریت انبار تدارکات نارنج

بهترین نرم افزار حسابداری انبار چیست؟ می‏‌تواند موجودی کالاهای انبار را به دقت ثبت کند، ارزش ریالی آن‏‌ها را تعیین کرده و متناسب با نوع کالا موجودی انبار را به صورت دائمی یا ادواری ارزیابی کند؛ این نرم افزارها توانایی رسم نمودار دوره‏ای برای بررسی وضعیت مالی شرکت را دارا هستند.

حسابداری انبار در اکسل

نرم افزار اکسل دارای کاربردهای فراوانی در حسابداری می‏‌باشد، یکی از کاربردهای مهم این نرم افزار حسابداری انبار در اکسل می‌‏باشد؛ اما کاربرد نرم افزار اکسل در حسابداری انبار چیست؟ مدیریت موجودی کالا با استفاده از نرم افزار اکسل کاری راحت و آسان است و می‌‏توان با این نرم افزار به راحتی موجودی انبار را در مدیریت کرد.

نتیجه گیری

هدف از حسابداری انبار این است که هر کسب و کاری بتواند در لحظه به میزان موجودی انبار خود دسترسی داشته باشد و حساب‏‌های ورودی و خروجی کالا از انبار با موجودی نهایی همخوانی داشته باشد. موجودی انبار با سود و مالیات شرکت‏‌ها ارتباط داشته و باید اطلاعات دقیق و کاملی از آن وجود داشته باشد.

در مقاله‌ای که خواندید تمام تلاش خود را انجام دادیم تا بتوانیم حسابداری انبارها را به صورت کامل شرح دهیم و موارد مهم آن را متذکر شویم، در انتها اگر سوال و یا پیشنهادی دارید از طریق دیدگاه با ما در میان بگذارید.