همه سازمان‌‌ها باید بتوانند تمام فعالیت‌‌های مربوط به کسب و کار خود از جمله درآمد، هزینه و زمانی که برای کسب و کار صرف می‌شود را اندازه‌ گیری کنند، تا بتوانند برای کسب و کار خود بهترین تصمیم را بگیرند. از جمله کارها برای اندازه گیری، استفاده از ابزار شاخص عملکرد کلیدی است که یکی از این شاخص‌ها نرخ بازگشت سرمایه می‌باشد. حال سوال است نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

استفاده از نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند ضرر ناشی از کسب و کار را کاهش داده و به سود تبدیل کند. به دلیل اهمیت زیاد نرخ بازگشت سرمایه در رشد سازمان‌ها، در این مقاله ضمن پاسخ به سوال نرخ بازگشت سرمایه چیست؟، به آموزش محاسبه دوره بازگشت سرمایه پرداخته می‌شود، با ما همراه باشید.

خواندن مقاله نرخ بازگشت سرمایه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مدیران کسب و کارها
مدیران مالی شرکت‌ها
حسابداران

در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

هدف این مقاله پاسخگویی به این سوال است که نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ نرخ بازگشت سرمایه یا ROI مخفف کلمه Return on investmen یکی از شاخص ‌های مربوط به محاسبه سود یک سرمایه گذاری در امور مالی، نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI است.

نرخ بازگشت سرمایه، نسبت درآمد به سرمایه در یک کسب‌و کار را محاسبه می کند. هر چه قدر این نسبت بزرگ‌تر باشد، توانایی سوددهی آن کسب‌و‌کار بیشتر است. با استفاده از این شاخص می‌توان پرسودترین کسب و‌کار را برای سرمایه گذاری انتخاب کرد. برای اینکه راحت‌تر بتوانید نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کنبد، توصیه می‌کنیم از یک یا چند برنامه حسابداری استفاده کنید.

برای اندازه گیری ROI، سود حاصل از سرمایه گذاری را تقسیم بر هزینه سرمایه‌ گذاری کرده و عددی را به صورت نسبت و درصد به دست آورید. این عدد را می‌توان تجزیه و تحلیل کرده و در سرمایه‌گذاری‌‌ها استفاده نمود.

حال که متوجه شدید نرخ بازگشت سرمایه چیست، می‌توانید به مقاله صورت سود و زیان مراجعه کنید و اطلاعات خود را درباره صورت سود و زیان و نحوه محاسبه آن نیز بالا ببرید.

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

کاربرد ROI

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه کاربردهای فراوانی برای سازمان‌ها دارد. اگر برایتان سوال باشد که کاربرد نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ در ادامه برخی از کاربردهای مهم نرخ بازگشت سرمایه بیان می‌شود.

با محاسبه ROI، شرکت‌ها می توانند فرصت‌های مختلف سرمایه گذاری را با یکدیگر مقایسه کرده و هر کدام از فرصت‌ها، سود بالاتری داشته باشند آن را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند.

بنابراین سازمان‌ها با محاسبه ROI می توانند تصمیم‌های بهینه برای کسب‌و کار خود اتخاذ کرده و ضمن به دست آوردن سود بالاتر، در کسب و‌کار خود موفق باشند.آموزش حسابداری برای رسیدن به این هدف، می‌تواند مفید و کاربردی باشد.

نرخ واقعی بازگشت سرمایه (RRR)

نرخ واقعی در نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ اگر در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، مواردی همچون تورم، مالیات و… را نیز در نظر بگیریم، در این صورت عددی که برای نرخ بازگشت سرمایه بعد از تعدیل تورم و مالیات و غیره به دست می ‌آید، نرخ واقعی بازگشت یا همان RRR نامیده می‌شود.

اگر به علاقه‌مند به یادگیری و آگاهی در زمینه امور مالیاتی هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌های گروههای معاف از مالیات و آموزش سامانه مودیان را مطالعه کنید.

مزایا و معایب محاسبه ROI

نرخ بازگشت سرمایه همانند شاخص‌های دیگر دارای مزایا و معایبی می‌باشد. در این بخش از مقاله به پاسخ سوال مزایا و معایب محاسبه نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ پرداخته شده است.

مزایای محاسبه ROI

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای سازمان‌ها دارای مزایای زیادی می‌باشد. از جمله مزایای محاسبه ROI می‌توان موارد زیر را نام برد:

سادگی در محاسبه
درک بسیار ساده
انطاف پذیری
استفاده بدون در نظر گرفتن واحد پولی کشورها
یک شاخص کارا در نحوه انتخاب سرمایه گذاری
و…

برخی از مزایا و معایب محاسبه نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

معایب محاسبه ROI

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه با وجود دارا بودن مزایای فراوان دارای معایبی نیز می‌باشد. برخی از معایب محاسبه ROI عبارتند از:

نقش نداشتن طول یا مدت زمان سرمایه گذاری در محاسبه آن
توجه نداشتن به نرخ بازگشت سرمایه در ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری
مشکل در محاسبه سود حاصل از برخی مشتری‌ها
و…

فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه

یکی از روش‌های ROI، بازگشت سرمایه می‌باشد. زمانی که یک شرکت بخواهد بازگشتی را که از یک سرمایه گذاری به دست آورد و محاسبه نماید، از دوره بازگشت سرمایه استفاده می‌کند. به عبارت دیگر دوره بازگشت سرمایه، مقدار زمانی است که برای بازگشت مبلغ سرمایه گذاری اولیه، مورد نیاز می‌باشد و اما فرمول دوره بازگشت سرمایه چیست؟

فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه به این صورت است که، ابتدا باید مقدار سرمایه گذاری اولیه را بر مقدار احتمالی سود سالیانه سرمایه گذاری تقسیم کنید. هر چقدر دوره بازگشت سرمایه کمتر باشد، بهتر بوده و ریسک سرمایه کمتر است. اگر زمان برگشت سرمایه طولانی باشد، در آن صورت سرمایه گذاری انجام شده ارزش زیادی نخواهد داشت.

فرمول‌هایی که در ادامه می‌بینید، به صورت پیش فرض در نرم افزار حسابداری شرکتی وجود دارند.

فرمول نرخ بازده سرمایه گذاری

همانطور که گفته شد، نرخ بازده سرمایه گذاری برای مقایسه بازدهی و سودآوری چند سرمایه گذاری مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری، سود حاصل از یک سرمایه گذاری را تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری یا همان مبلغ اولیه سرمایه گذاری کرده و نتیجه به صورت درصد یا نسبت بیان می‌شود. فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری به شکل زیر می‌باشد. (اگر بخواهید به صورت درصدی نشان دهید، باید نتیجه را در عدد 100 ضرب کنید.)

مبلغ سرمایه گذاری / سود خالص دریافتی = نرخ بازده سرمایه گذاری

آموزش محاسبه دوره بازگشت سرمایه

حال سوال است روش محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ دوره بازگشت سرمایه یکی دیگر از روش‌های انتخاب بهترین طرح برای سرمایه گذاری می‌باشد. دوره بازگشت سرمایه تعداد سال‌ها یا دوره‌هایی است که طول می‌کشد تا سرمایه اولیه مجددا به شرکت برگشت داده شود.

برای محاسبه دوره بازگشت سرمایه، میزان سرمایه گذاری اولیه طرح تقسیم بر سود احتمالی سالانه سرمایه گذاری می‌شود. اگر شاخص دوره بازگشت سرمایه برای انتخاب طرح سرمایه گذاری مورد استفاده قرار بگیرد، طرحی برای سرمایه گذاری انتخاب می‌شود که دوره بازگشت سرمایه کمتری داشته باشد.

اگر بخواهید دوره بازگشت سرمایه را با دقت بالاتری محاسبه کنید، می توانید از یک شاخص دیگر به نام دوره بازگشت سرمایه متحرک استفاده کنید. شاید سوال کنید شاخص دوره بازگشت سرمایه متحرک چیست؟ دوره بازگشت سرمایه متحرک، حاصل جمع جریانات نقدی پس از تنزیل شدن می‌باشد.

نکته مهمی که در محاسبه دوره بازگشت سرمایه وجود دارد این است که “ارزش زمانی پول” در نظر گرفته نمی‌شود. برای این که بتوان ارزش زمانی پول را نیز در نظر گرفت از شاخص “دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده” استفاده می‌شود. نحوه محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده به شکل فرمول زیر می‌باشد:

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

DPP: دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

Ln: لگاریتم نپرین

O1: میزان سرمایه گذاری اولیه

R: نرخ تنزیل

CF: میزان بازگشت سرمایه سالانه

روش‌های مختلف برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

نحوه محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری مختلف می‌باشد. دو روش متداول برای محاسبه ROI عبارتند از:

2 روش برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

اگر ROI محاسبه شده، مثبت باشد یعنی سرمایه گذاری سودآور است و ارزش وقت گذاشتن دارد. ولی اگر منفی باشد، بهتر است آن سرمایه گذاری را کنار گذاشته و به طرح دیگری برای سرمایه گذاری فکر کرد. همچنین در مقایسه ROI طرح‌های مختلف، طرحی که بالاترین ROI را داشته باشد برای سرمایه گذاری انتخاب می‌شود.

مثال محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

برای آشنایی بیشتر با نحوه محاسبه نرخ بازدهی سرمایه، آن را با یک مثال بیان می کنیم. فرض کنید شرکت الف، سهام یک شرکت را دو سال قبل به مبلغ 200 میلیون ریال خریداری کرده و سرمایه گذاری کرده است، اگر این شرکت امسال سهام خود را به مبلغ 250 میلیون ریال بفروشد در این صورت نرخ بازگشت سرمایه به صورت زیر محاسبه می‌شود.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

این بدان معناست که هر 1,000 ریال سرمایه گذاری شرکت الف، 25 درصد یا 250 ریال سود داشته است.

چالش‌های مربوط به محاسبه ROI

حال سوال است چالش‌های مرتبط با نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ برای محاسبه ROI چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز وجود دارد که در ادامه به چند مورد از چالش‌‌های مربوط به محاسبه ROI اشاره می‌شود.

محاسبه ROI با روش‌‌های مختلف میان کسب و کارها: متفاوت بودن روش محاسبه ROI در کسب‌و کارهای مختلف باعث می‌شود که مقایسه ROI در کسب‌ وکارها مشکل باشد.
در نظر نگرفتن معیار زمان: یکی دیگر از چالش‌‌های محاسبه ROI، ارزیابی آن در یک زمان مشابه می‌باشد. همانطور که می‌دانید افراد خریدار در زمان‌های مختلفی در کسب و کارها تبدیل به مشتری می‌شوند و این یکی از چالش ‌های محاسبه ROI می‌باشد.
در نظر نگرفتن سود‌های غیر مالی: سودهای مالی به راحتی با کامپیوتر قابل محاسبه می‌باشند. ولی در زمان کسب سود غیر مالی، امکان محاسبه با کامپیوتر وجود ندارد و محاسبه ROI را دچار مشکل می کند.
تخصیص بودجه بیشتر برای سرمایه گذاری‌هایی با ROI بالاتر: برخی مواقع ممکن است سرمایه‌گذاری ‌هایی وجود داشته باشند که ROI کمتر دارند ولی می توانند برای کسب و‌کار با ارزش باشند.

لازم به ذکر است مدیران همیشه ترجیح می‌دهند سرمایه‌گذاری ‌هایی را در اولویت قرار دهند که ROI بالاتر دارند، لذا بودجه به شکل مطلوب توزیع نمی‌شود.

تفاوت در سطح تاثیرگذاری تبلیغات: ممکن است میزان تاثیرگذاری تبلیغات در افراد مختلف متفاوت باشد. بعضی از مشتریان را تشویق به خرید کند ولی برای برخی بی تاثیر باشد. در نتیجه محاسبه دقیق ROI دچار مشکل می‌شود.

بررسی چالش‌های مربوط به محاسبه ROI

نحوه بهبود نرخ بازگشت سرمایه

پس از آشنایی با نرخ بازگشت سرمایه و مزایا و معایب آن به این مسئله پرداخته شده است که نحوه بهبود نرخ بازگشت سرمایه چیست؟، تا بهترین بازدهی را برای کسب و کار داشته باشد.

برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه راه‌های مختلفی همچون کاهش مخارج، افزایش سود، بهبود کارایی و غیره وجود دارد. اولین و مهمترین کار برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه تعیین هدف روشن برای کسب و کار می‌باشد، همچنین فاکتورهای بیرونی تاثیرگذار بر کسب‌و کار باید مشخص شود.

سپس هزینه‌های بازاریابی را در نظر بگیرید، در این صورت می توانید استراتژی نرخ بازگشت سرمایه را اجرا کنید و در مرحله بعد از یک ابزار تحلیل بازاریابی دقیق استفاده کنید. بدین صورت می‌توانید نرخ بازگشت سرمایه را بهبود داده و کسب و‌کار خود را رونق دهید.

مقایسه سرمایه‌گذاری ‌ها و نرخ بازگشت سرمایه سالانه

همانطور که گفته شد یکی از معایب یا محدودیت‌های ROI، در نظر نگرفتن مدت زمان سرمایه‌گذاری است که این مشکل با استفاده از نرخ بازگشت سرمایه سالانه برطرف می‌ شود.

با استفاده از نرخ بازگشت سرمایه سالانه می‌توان میزان بازگشت سرمایه در سرمایه گذاری‌های مختلف را محاسبه کرده و با استفاده از نتایج به دست آمده، سرمایه گذاری ‌ها را مقایسه نمود. نرخ بازگشت سرمایه سالانه با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

نرخ بازگشت سرمایه سالانه

هر کدام از سرمایه‌ گذاری‌ها، نرخ بازگشت سرمایه سالانه بیشتری داشته باشد، بهترین سرمایه گذاری خواهد بود. (N: تعداد سال‌های نگهداشت سرمایه)

تجزیه و تحلیل نرخ بازگشت سرمایه

در این بخش از مقاله، به بررسی تجزیه و تحلیل نرخ بازگشت سرمایه پرداخته شده است. در این خصوص، شاخص‌های بازدهی سرمایه سالانه، ارزش فعلی خالص، بازده دارایی‌ها و بازده حقوق صاحبان سهام بررسی شده و مطالبی بیان خواهد شد.

بازدهی سرمایه سالانه

بازده سرمایه سالانه عبارت است از، بازده سرمایه گذاری در یک سال که برای محاسبه آن از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود.

بازده سرمایه سالانه

ارزش فعلی خالص (NPV)

ارزش فعلی خالص یا Net present value که به اختصار NPV نامیده می‌شود، یکی از روش‌های محاسبه ROI می‌باشد. ارزش فعلی خالص، بر اساس درآمد‌های آینده به همراه تورم، ارزش فعلی یک سرمایه‌ گذاری را محاسبه می‌کند.

به عبارت دیگر ارزش فعلی خالص عبارت است از تفاوت بین ارزش فعلی درآمدی که از سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود، و هزینه ‌ای که برای سرمایه‌گذاری باید پرداخت شود. ارزش فعلی خالص(NPV) با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود.

ارزش فعلی خالص

Ct: جریان نقدی خالص طی دوره

C0: کل هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه

R: نرخ تنزیل

t: تعداد دوره‌های زمانی

سرمایه گذاران برای ارزیابی طرح‌های سرمایه گذاری خود، در کنار NPV از شاخص دیگری به نام نرخ بازده داخلی یا IRR استفاده می کنند. تفاوت نرخ بازده داخلی، با نرخ بازگشت سرمایه در این است که نرخ بازده داخلی معادل نرخ سودی است که سرمایه گذاران با سرمایه گذاری در یک طرح به دست می‌آورند.

بازده دارایی ‌ها (ROA)

حاصل تقسیم سود سالانه به کل دارایی‌های یک شرکت، بازده دارایی‌ها یا همان ROA می‌باشد. به عبارت دیگر، به ازای یک دلار دارایی که در اختیار است سود محاسبه می‌شود.(می توانید برای ثبت دارایی خود از نرم افزار اموال و دارایی ثابت استفاده کنید.)

بازده دارایی ‌ها

بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)

بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE، عبارت است از نسبت درآمد خالص به کل حقوق صاحبان سهام. میزان ROE، قدرت سود دهی شرکت نسبت به سرمایه مورد نیاز را نشان می دهد. هر چقدر میزان ROE بیشتر باشد نشان می‌دهد که شرکت با سرمایه بسیار کم به نسبت درآمد خود، سود دهی دارد.

اگر علاقمند به یادگیری محاسبه درآمد و شناخت انواع آن در حسابداری هستید، به مقاله درآمد چیست مراجعه نمایید.

نتیجه گیری

هدف تمامی سازمان‌ها در کسب و کار خود، رسیدن به سود حداکثر می‌باشد. برای اینکه سازمان‌ها بتوانند میزان سود احتمالی طرح‌های مختلف را محاسبه کرده و بهترین طرح را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند، می توانند از شاخص مالی نرخ بازگشت سرمایه استفاده کنند. که در این مقاله به مفهوم نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ پرداخته شده است.

به دلیل اهمیت محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، سازمان‌ها باید ضمن آشنایی با پاسخ سوال نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ باید با نحوه محاسبه آن نیز آشنا باشند که خرید نرم افزار حسابداری و اطلاع از ماهیت حسابها در این کار به شما کمک زیادی می‌کند. در پایان این مقاله، هر گونه سوال یا پیشنهاد خود را حتما در قسمت دیدگاه با ما مطرح نمایید.

دسترسی به مقالات مرتبط:

آموزش حسابداری

{ "@context": "https://schema.org", "@type": "FAQPage", "mainEntity": [{ "@type": "Question", "name": "نرخ بازگشت سرمایه چیست؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "نرخ بازگشت سرمایه یا ROI مخفف کلمه Return on investmen یکی از شاخص ‌های مربوط به محاسبه سود یک سرمایه گذاری در امور مالی، نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI است." } },{ "@type": "Question", "name": "کاربرد نرخ بازگشت سرمایه چیست؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "ا محاسبه ROI، شرکت ها می توانند فرصت های مختلف سرمایه گذاری را با یکدیگر مقایسه کرده و هر کدام از فرصت ها، سود بالاتری داشته باشند آن را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند. بنابراین سازمان ها با محاسبه ROI می توانند تصمیم‌های بهینه برای کسب‌و کار خود اتخاذ کرده و ضمن به دست آوردن سود بالاتر، در کسب و‌کار خود موفق باشند." } },{ "@type": "Question", "name": "چطور می توان نرخ بازگشت سرمایه را بهبود بخشید?", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه راه های مختلفی همچون کاهش مخارج، افزایش سود، بهبود کارایی و غیره وجود دارد. اولین و مهمترین کار برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه تعیین هدف روشن برای کسب و کار می باشد، همچنین فاکتورهای بیرونی تاثیرگذار بر کسب‌و کار باید مشخص شود." } },{ "@type": "Question", "name": "بازده حقوق صاحبان سهام چیست؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE، عبارت است از نسبت درآمد خالص به کل حقوق صاحبان سهام. میزان ROE، قدرت سود دهی شرکت نسبت به سرمایه مورد نیاز را نشان می دهد. هر چقدر میزان ROE بیشتر باشد نشان می‌دهد که شرکت با سرمایه بسیار کم به نسبت درآمد خود، سود دهی دارد." } },{ "@type": "Question", "name": "بازده دارایی ‌ها چیست؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "حاصل تقسیم سود سالانه به کل دارایی های یک شرکت، بازده دارایی ها یا همان ROA می باشد. به عبارت دیگر، به ازای یک دلار دارایی که در اختیار است سود محاسبه می شود." } }] }

راهنمای عناوین این مقاله

ترتیب خواندن این دسته از مقالات

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ نحوه محاسبه بازگشت سرمایه